تهران-ایرنا- حشره شناس و متخصص کنترل آفات به هموطنان هشدار داد رعایت نکردن بهداشت فردی، فقر اقتصادی، جنگ و مکان‌های پر جمعیت مانند سربازخانه ها، گرمخانه ها، کمپ های شبانه روزی در انتشار بیماری پوستی گال نقش اساسی دارند بنابراین با رعایت بهداشت فردی و محیطی و ممانعت از تماس با افراد به جنگ این بیماری که ۳۰۰ میلیون نفر را در جهان درگیر کرده است برویم.
دکتر وحید درخش احمدی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ضمن اشاره به این که بیماری گال از آن دسته بیماری‌هایی است که انتشار جهانی دارد و می‌توان با بهبود کیفیت زندگی و افزایش سطح بهداشت جامعه آن را کنترل کرد، افزود: گال یک بیماری انگلی پوستی توأم با خارش است که توسط بندپایی متعلق به شاخه عنکبوتیان و رده کنه‌ها از خانواده ای با نام علمی سارکوپیده با نام علمی سارکوپتس اسکابئی (واریته هومانیس) در انسان ایجاد میشود که به مایت های عامل گال انسانی نامگذاری شده اند که در تمام دنیا به خصوص در نواحی گرم و مرطوب شایع است.
وی ادامه داد: نوع دیگری از این کنه ها از لحاظ فیزیولوژیک با میزبانهای مختلفی از حیوانات اهلی و وحشی از قبیل سگ، گربه، خرگوش، گوسفند، گاو، اسب و شتر سازگاری یافتهاند و باعث ایجاد گال حیوانی (Mange) می‌شوند. گال حیوانی به ندرت انسان را آلوده میکند. در واقع افراد در تماس با حیوانات مبتلا به گال ممکن است به طور موقت دچار یک واکنش پوستی شوند، ولی چون این مایت‌ها نمی‌توانند به طور کامل روی بدن انسان به تکامل برسند و آلودگی پس از چند روز از بین میرود.
این حشره شناس با بیان این که مایت‌های عامل گال انسانی سفید رنگ، پولکی، مدور یا بیضی شکل هستند، اظهار داشت: بیماری گال شایعترین بیماری پوستی خارشدار در جهان است و سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در دنیا به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری با وقایعی نظیر جنگ و قحطی و ازدحام بیش از حد جمعیت ارتباط دارد و اپیدمی ها در یک منطقه مانند اردوگاه ها، زندان ها و آسایشگاه ها که افراد در تماس مداوم و نزدیک با هم و معمولا در سطح بهداشتی پایین زندگی میکنند، رخ میدهد.
وی، محل زندگی انگل را داخل پوست بدن انسان است عنوان کرد و گفت: این انگل، پوستهای نقاطی از بدن که ظریف، چین‌خورده و مرطوب هستند مانند پشت و کف دستان، لای انگشتان دست و مچ دست (حدود ۶۳ درصد)، آرنج (حدود ۱۰ درصد)، زیربغل، پا، کشاله ران، آلت تناسلی مردان، نوک و زیر سینه زنان را مورد تعرض قرار میدهد. در شیرخواران صورت، کف و قوزک پا نیز ممکن است درگیر شود.
پوست ناایمن، مستعد گال انسانی است
درخش احمدی در بخشی دیگر از این گفت و گو درباره راه های انتقال بیماری گال متذکر شد: راه اصلی انتقال بیماری گال در اثر تماس فیزیکی و پوست به پوست طولانی مدت (حداقل برای ۱۵ دقیقه) با افراد آلوده بوده و گاهی نیز از طریق استفاده از وسایل و البسه مشترک مانند لباس، حوله، ملحفه و پتو است. افرادی که دارای پوست های ظریف و حساس هستند و در نظافت پوست خود وسواس دارند یا از داروها، پمادها و کِرِمهای آرایشی حاوی ترکیبات ضعیف کننده ایمنی مصرف میکنند یا اینکه سیستم ایمنی آنان طبیعی نیست مستعد ابتلا به گال انسانی هستند.
وی ادامه داد:آنچه مسلم است رعایت نکردن بهداشت فردی، فقر اقتصادی، جنگ و مکان های پر جمعیت مانند سربازخانه ها، گرمخانه ها، کمپ های شبانه روزی و ... در انتشار بیماری نقش اساسی دارند. بیماری گال هیچگونه ارتباط مستقیمی با جنس افراد ندارد ضمن این که بیشتر بودن شیوع گال در محیط های روستایی نسبت به شهری دلیل علمی ندارد و حتی حرفه دامپروری برخلاف باورهای اشتباه در جامعه، از شغل های پرخطر برای آلوده شدن به مایت گال واریته انسان محسوب نمی شود.
وی یادآور شد: از نظر ارتباط با مشاغل پزشکان در خطر بالایی از نظر آلوده شدن به مایت قرار دارند و در ایران ابتلا به بیماری گال و اپیدمی آن بیشتر در بین سربازان رخ می دهد.
نشانه های بیماری گال را بشناسیم
درخش احمدی نشانه اصلی بیماری را خارش عنوان کرد و گفت: خارش معمولاً شبانه و شدید است و هنگام خواب در بستر که بدن شخص گرم میشود اتفاق میافتد. انگل‌ها در اثر گرم شدن محیط و در بعضی مواقع به دنبال دوش آب گرم گرفتن نیز تحریک و فعال شده و خارش شدیدتر میشود.
وی افزود: علایم دیگر شامل ضایعات پوستی قرمز رنگ و برجسته، تورم موضعی، بثورات جلدی و تونلهای زیرپوستی به طول ۱۵ ـ ۳ میلیمتر است. دانههایی به شکل مروارید که محتوی مایع شفاف بوده و هالهای قرمز رنگ دور آن را احاطه کرده، روی پوست پدید می آیند و اندازه هر یک از دانه ها که به صورت تاول قابل دیدن است، معمولاً به اندازه ته سنجاق میباشد و ممکن است به علت خاراندن زیاد شکل خود را از دست داده و به صورت اثرات ناشی از خراش یا به صورت زخم هایی در محل های آلوده دیده شوند. خارش پوست ممکن است سبب ایجاد زخم، عفونت های باکتریایی ثانویه و گاهی تورم غده های لنفاوی و تب شود.
این متخصص تاکید کرد:گال خطرناک نیست اما مسری است و اگر فوراً معالجه نشود به دیگر اعضاء فامیل یا کلاس مدرسه سرایت میکند تا آن جا که عامل گال می‌تواند تمام افراد یک خانواده را در هر سنی که باشند مبتلا کند. ضمن این که بچه‌های کمتر از ۱۵ سال حساس بوده و معمولاً اولین کسانی هستند که در خانه علائم بیماری در آنها ظاهر میشود. بنابراین تمام اعضای خانواده و کسانی که در تماس نزدیک با فرد مبتلا هستند باید همزمان درمان شوند.
گال درمانپذیر است اگر...
این حشره شناس درباره درمان بیماری گال هم گفت: باتوجه به اینکه ابتلا به بیماری گال مستقیماً به عدم رعایت بهداشت فردی و گروهی و نداشتن آگاهی‌های لازم بهداشتی مربوط میشود بنابراین به منظور پیشگیری و کنترل بیماری گال در جامعه اجرای مواردی از قبیل آموزش و افزایش سطح آگاهی جامعه (افرادی که در اماکن تجمعی مانند مدارس، سربازخانهها و ... زندگی میکنند)، رعایت بهداشت فردی و محیطی و ممانعت از تماس با افراد و عدم استفاده از وسایل خواب و البسه دیگران (خصوصاً لباسهای زیر) ضروری است.
وی خاطرنشان کرد: جداسازی فرد بیمار از دیگران تا زمان بهبودی کامل، درمان صحیح و کامل مبتلایان (در صورت لزوم درمان همزمان تمامی افراد خانواده)، جوشاندن لباسهای بیماران به مدت ۵ – ۴ دقیقه در آب جوش و خشک کردن در آفتاب، اتو کردن درزهای لباس (خصوصا لباسهای زیر) و استفاده از روش سمپاشی ابقایی برای ضدعفونی محیط‌های آلوده (رختختوابها) و لباسهای افراد آلوده با استفاده از سموم مورد تأیید وزارت بهداشت، زیر نظر متخصصین کنترل آفات، به هموطنان توصیه می‌گردد.