آزمون شخصیت چند وجهی مینه سوتا (تست MMPI) در دهه 40 میلادی توسط دو تن از پژوهشگران دانشگاه مینه سوتای آمریکا به نامهای دکتر استارک هات وی و دکتر مک کینلی ارائه شد.
فرم اولیه دارای 565 سئوال بله یا خیر بوده و در همه افرادی که بالای 16 سال بوده و یا حداقل کلاس 8 را گذرانده اند قابل اجراست. این آزمون را میتوان بصورت گروهی نیز انجام داد.
تست MMPI جزو معروف ترین تست روانشناسی های دنیا است که نیاز است نتایج آن توسط روانشناسان متخصص یا سیستم های کامپیوتری تفسیر شود.
این تست روانشناسی برای تشخیص اختلالات شخصیت کاربرد دارد، از این رو این تست در مراکز روانشناسی کاربرد زیادی دارد.
نتایج حاصل از پرسشنامه پس از محاسبه، بر روی یک نمودار نشان داده میشود. این نمودار شامل تعدادی مقیاس بالینی ( کلینیکال) و چند مقیاس روایی (اعتبار سنجی) میباشد.
اهمیت تست ام ام پی آی
این واقعیت که MMPI و MMPI2 رایج ترین وسیله روانشناختی شخصیت سنجی است و در نوع خود بیش از هر آزمونی مورد تحقیق قرار گرفته است بدون تردید یکی از امتیازات برجسته آن است و هر ساله چند صد مقاله تحقیقی در مورد MMPI نوشته میشود که بطور گسترده در مطالعات پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار میگیرد.
این تست نقش مهمی در تعیین مشکلات اجتماعی، شخصی و رفتاری در بیماران روانی دارد و اطلاعات باارزشی در جهت تشخیص و درمان بیماران در اختیار پزشک قرار میدهد.
از نقاط قوت MMPI، ماهیت غیر نظری آن است، خصوصیتی که احتمال مفید بودن آنرا در طیفی گسترده افزایش میدهد.
وجود مقیاسهای اعتباری که برای ارزیابی نگرش نسبت به شرکت در آزمون طرح ریزی شده اند علاوه بر اطلاعات شخصیتیو بالینی یک مزیت مشخص MMPI است که موجب برتری آن بر بسیاری از ابزارهای شخصیت سنجی دیگر شده است.
نسخه فارسی MMPI
پس از ارائه آزمون انگلیسی، ترجمه فارسی آن در کشور مورد استفاده قرار گرفت. اما تعداد بسیار زیاد سئوالات که هم برای پاسخ دهنده خسته کننده بوده و هم کار محاسباتی و نتیجه گیری را مشکل مینمود.
از یک طرف، و تفاوتهای موجود در فرهنگ ایرانی با فرهنگ خارج که این تست در آنجا استاندارد شده باعث شد تا تعدادی از متخصصین به فکر چاره ای باشند.
سرانجام این مهم توسط دکتر براهنی، اخوت، شاملو و نوع پرست صورت پذیرفت و فرم 71 سئوالی آزمون متناسب با شرایط فرهنگی ایران تهیه گردید.
امروزه در اکثر مراکز درمانی و پژوهشی این نوع از آزمون مورد استفاده قرار میگیرد.
مقیاس های تست MMPI
نسخه اصلی MMPI (فرم 567 سوالی) دارای 10 مقیاس بالینی (Clinical scales) و 3 مقیاس روایی(Validity scales) میباشدکه در نسخه فارسی 71 سوالی 2 مقیاس بالینی آن حذف شده است (Mf و Si).
مقیاسهای روایی(Validity scales) یا اعتبارسنجی
مقیاس L - مقیاس F- مقیاس K
مقیاسهای بالینی (Clinical scales)
- مقیاس (وانمود خوب) دروغ سنجی: فرد تلاش دارد خود را بهتر نشان دهد.
- مقیاس (وانمود بد): فرد تلاش دارد خود را بدتر نشان دهد.
- مقیاس (انکار کردن): فرد در طول آزمون حالت تدافعی دارد.
مقیاسهای بالینی به خصوصیات شخصیتی فرد در ابعاد مختلف می‌پردازد. این مقیاس‌ها در فرم 71 سوالی کاهش پیدا کرده‌اند و مقیاسهای باقیمانده شامل موارد زیر است:
- مقیاس HS یا هیپوکندری: به خصوصیت بیماری گونه خود فرد اشاره دارد. کسانی که نمره بالایی در این قسمت می‌گیرند توجه زیادی به مشکلات جسمی خود دارند و اغلب احساس بیماری و ناراحتی می‌کنند، اما در واقع مشکل خاصی ندارند.
- مقیاس D یا افسردگی: نمره فرد در این مقیاس میزان افسردگی را نشان میدهد.
- مقیاس Hy یا هیستری: مقدار تمایل فرد به انجام واکنش‌های نمایشی را نشان میدهد.
- مقیاس Pd یا انحراف روانی اجتماعی: میزان واکنش‌های ضد اجتماعی را نشان میدهد.
- مقیاس PT یا ضعف روانی: نشان دهنده خستگی و ضعف روانی است.
- مقیاس SC یا اسکیزوفرنی: به وجود اختلالات اسکیزوفرنیک یا شبه آن اشاره می‌کند.
- مقیاس Ma یا شیدایی خفیف: این نتیجه برعکس نتیجه افسردگی است. این افراد شادتر و پرانرژی‌تر از معمول هستند و اگر این حالت اما اگر بیش از اندازه باشد اختلال مانیا یا شیدایی محسوب میشود.
نحوه نمره گذاری و تفسیر آزمون MMPI
امتیازدهی به پرسشنامه این تست روانشناسی در دو دسته مقیاس انجام میگیرد. یک دسته شامل مقیاسهای روانی است که قبل از امتیاز دهی و تفسیر به مقیاسهای بالینی، امتیاز دهی و تفسیر میشود. مقیاسهای روانی مشخص می کنند که آیا ممکن است فرد به برخی سوالات جواب دروغ داده باشد و یا با حالت دفاعی و مغرضانه به برخی سوالات پاسخ داده باشد.
با استفاده از بعضی از مقیاس های این تست روانشناسی می توان تعیین کرد که فرد آیا میخواسته خود را بهتر از حالت واقعی یا بدتر از آن نشان دهد یا خیر. سپس بر اساس این نتایج به دست آمده می توان نتایج به دست آمده از مقیاس های بالینی را به درستی تعبیر کرد.
تفسیر کامل این آزمون پیچیده و نیازمند تخصص و تجربه بسیار زیاد است، در سایکومتریست تفسیر کلی تست MMPI همراه با رسم نمودار ارائه میگردد که میتوانید از طریق گزینه های بالا (شرکت در آزمون MMPI) در نسخه های 71 و 370 و یا 567 سوالی شرکت کنید.
مزایای تست MMPI
یک امتیاز مهم MMPI، شهرت زیاد و آشنایی گسترده با آن در درون حوزه روانشناسی است. پژوهش‌های گسترده‌ای در حوزه‌های متفاوت به عمل آمده است. تحولات جدید به تدوین فرم‌های کوتاه، مقیاسهای جدید، استفاده از ماده‌های بحرانی و نظام‌های تفسیر رایانه‌ای منجر شده است. آزمون MMPI به بیش از 50 زبان ترجمه شده و در بسیاری از کشورهای مختلف در دسترس متخصصان است. پژوهش‌های هنجاری و روایی بر روی چندین گروه فرهنگی مختلف صورت گرفته است و امکان مقایسه داده‌های جمع‌آوری شده از فرهنگ‌های گوناگون را فراهم می‌سازد.
آزمون MMPI نخستین پرسشنامه جامعی است که علاوه بر مقیاسهای محتوایی، تعدادی مقیاس اعتبار یا روایی نیز دارد. هدف از گنجاندن این مقیاس‌ها آن بود که معلوم شود آیا فرد به سوال‌های آزمون با دقت و صداقت جواب داده یا نه. هرگاه نمره فرد در هر یک از این مقیاس‌ها خیلی زیاد باشد، نمرات مقیاسهای محتوایی او را نیز باید با احتیاط تفسیر کرد یا اساسا از آن‌ها صرفنظر کرد.