در تست بینایی، چشم پزشک با استفاده از چارت بینایی، میزان بینایی شما را در مقایسه با افراد با دید طبیعی می سنجد.
نمونه کلاسیک چارت بینایی، به چارت اسنلن Snellen مشهور است که توسط چشم پزشک آلمانی هرمن اسنلن در سال 1960 طراحی شد. انواع مختلفی از چارت های بینایی اسنلن موجود است، اما عموما همه آنها از 11 ردیف از حروف بزرگ انگلیسی تشکیل شده اند. بالاترین حرف تابلو شامل یک حرف (معمولا حرف E) است؛ اما ممکن است از سایر حروف انگلیسی نیز استفاده شود. سایر ردیف ها شامل حروفی است که تدریجا به طرف پایین کوچکتر می شوند.
در طی معاینه، چشم پزشک از شما می خواهد که ردیف با کوچکترین حروفی را که قادر به تشخیص هستید، بخوانید. اگر قادر به تشخیص پایین ترین ردیف بودید، حدت بینائیتان خیلی خوب است.
معنی بینایی 20/20 در تست بینایی چیست؟
محل استاندارد قرار دادن چارت بینایی در فاصله 20 فوتی (6 متری) از فرد معاینه شونده است. از آنجائیکه در بسیاری موارد ممکن است طول اتاق معاینه مطب چشم پزشک کمتر از 6 متر باشد، می توان در اتاق معاینه کوچکتر، چارت بینایی را پشت صندلی بیمار آویزان کرد و آیینه ای در جلوی مسیر دید فرد طوری نسب کرد که مجموع فاصله رفت و برگشت از چارت تا آیینه 20 فوت( 6 متر) باشد.
نحوه استفاده از E چارت در مطب چشم پزشک چگونه خواهد بود؟
کاربرد اصلی E چارت برای سنجش بینایی در کودکان و افراد بی سواد و کر ولال است.
بینایی طبیعی، دید 20/20 (یا در واقع حدت بینایی 20/20) است؛ به این معنی که شما قادر به خواندن حروفی از فاصله 20 فوتی (6 متری) خواهید بود که اکثر افراد می تواند از فاصله 20 فوتی (6 متری) بخوانند. اگر بر اساس سیستم ده دهی بخواهیم میزان دید را ثبت کنیم دید طبیعی 10/10 خواهد بود.
چارت ها ی چشمی در انواع مختلفی طراحی شده است؛ اگر طی معاینه چشم شما قادر به خواندن بزرگترین حرف E در بالاترین ردیف تابلو باشید و قادر به خواندن هیچکدام از سایر ردیف های بعدی نباشید، بینایی شما 200/20 (10/1) است؛ یعنی اگر فردی بادید نرمال قادر به خواندن حرفی از فاصله 200 فوتی (60 متری) باشد، شما همان حرف را از فاصله 20 فوتی (6 متری) می توانید بخوانید. به گفته دیگر بینایی شما نسبت به سایر افراد 10 برابر ضعیف تر است.
در بسیاری از کشورها اگر بینایی فردی بعد از اصلاح با عینک یا لنز تماسی، 200/20 یا کمتر باشد، در محدوده "کوری قانونی" قرار می گیرد.
در امریکا برای دریافت گواهینامه رانندگی بینایی هر چشم پس از اصلاح باید حد اقل 40/20 (10/5) دید داشته باشند. در ایران نیز حداقل بینایی مورد نیاز برای اخذ گواهینامه رانندگی، باید مجموع بینایی در دو چشم 10/12 باشد.
در بعضی از چارتهای بینایی بعد از ردیف 20/20 ردیف های 15/20، 10/20 و 5/20 نیز وجود دارند. بسیاری از حیوانات بینایی بهتر از ما دارند. تعداد اندکی از افراد ممکن است بینایی 10/20 یا بهتر داشته باشند، اما حدس زده می شود که بسیاری از حیوانات بخصوص پرندگان شکارچی بینایی 5/20 یا بهتر داشته باشند.
چارت E
در بعضی موارد تست بینایی استاندارد اسنلن قابل استفاده نیست. مثلا زمانیکه معاینه شونده کودک کم سن وسالی باشد که قادر به خواندن حروف نباشد یا خجالتی باشد و حروف را با صدای بلند نخواند. موارد دیگر افراد بی سواد یا ناتوانی هستند که قدرت تشخیص یا تلفظ حروف را ندارند.
در این شرایط نوع خاصی از چارت بینایی اسنلن به نام چارت "چرخشی E" ممکن است استفاده شود. E چارت چرخشی همان مقیاس های چارت اسنلن استاندارد را دارد و همه علامت های موجود روی چارت حرف E بزرگ هستند که با زاویه ای 90 درجه در جهات مختلف فضایی قرار گرفته اند.
چشم پزشک از فرد معاینه شونده می خواهد که جهت دندانه های حروف E را بگوید: چپ، راست، بالا یا پایین. بر اساس مطالعات انجام شده نتایج اندازه گیری بینایی با تست E چارت چرخشی در واقع معادل نتایج تست بینایی اسنلن استاندارد است.
چارت بینایی جگر The Jaeger Eye Chart
برای بررسی دید نزدیک چشم پزشک از چارت بینایی کوچکی که در دستتان می گیرید، استفاده می کند.چارت جگر حاوی متون کوتاهی است که در اندازه های متفاوتی تایپ شده اند. اندازه حروف جگر از J1 تا J11 متفاوت است و J1 ریزترین آنهاست. J2 در فاصله 35 تا 40 سانتی متری معادل بینایی 20/20 در چارت دید دور است.
بسته به نحوه اندازگیری چشم پزشکتان، از چارت به دو روش استفاده می شود:
- - چارت در فاصله خاصی مثلا 35 سانتی متری نگه داشته می شود و از شما درخواست می شود تا ریزترین حروفی را که می توانید، بخوانید.
- - چارت به جلو و عقب حرکت داده می شود تا شما بتوانید اندازه حروف خاصی را بخوانید.
محدودیت های چارت بینایی
چارت بینایی فقط حدت بینایی را اندازه گیری می کند. با کمک این تست چشم پزشک عینک دور یا لنز تماسی شما را تجویز می کند. همچنین برای اخذ گواهینامه رانندگی، با کمک این تست مشخص می شود که شما برای رانندگی نیاز به عینک دارید و یا از نظر قانونی شرایط اخذ گواهینامه رانندگی را ندارید.
چارت بینایی نمی تواند دید محیطی (میدان بینایی )، درک عمق (دید سه بعدی)، دید رنگ یا وضوح تصویری بینایی شما را اندازه گیری کند.
همچنین با این تست نمی توان از سلامت چشم ها مطمئن شد. مثلا از میزان فشار داخل کره چشم و ابتلا به گلوکوم (آب سیاه)، خشکی چشم ها و وضعیت شبکیه چشم با این تست نمی توان آگاهی یافت.
بنابراین تست چارت بینایی فقط یکی از قسمت های معاینه کامل چشم پزشکی است که لازم است شما هر یک تا دو سال یکبار انجام دهد.