معرفی کتاب مفاهیم تحلیل رفتار متقابل
کتاب مفاهیم تحلیل رفتار متقابل نوشته‌ی منصور بهرامی، به ارائه نظریه‌هایی حاوی تمامی روش‌ها، مفاهیم و تئوری‌های جدید در تحلیل رفتار متقابل که در سال‌های اخیر توسط متخصصان این رشته در دنیا مطرح شده است، می‌پردازد.
تحلیل رفتار متقابل (Transactional Analysis که به اختصار TA خوانده می‌شود) یک تئوری روانشناسی است که توسط دکتر اریک برن در سال 1950 میلادی ارایه شد و به لحاظ کاربرد آن در حل مشکلات احساسی و رفتاری، مورد قبول جامعه روانشناسی قرار گرفته و به‌طور تدریجی در زمینه‌های مشاوره، روان‌کاوی، گروه درمانی، مدیریت، جامعه‌شناسی، توسعه سازمانی و آموزش، نظریه‌های جدیدی ارایه و گسترش پیدا کرده است.
ابهام و پیچیدگی در مفاهیم، تخصصی بودن و زمان طولانی درمان در دیگر روش‌های روان‌درمانی باعث شد تا تحلیل رفتار متقابل با مفاهیم اساسی و واژه‌های ساده به سرعت جایگزین روش‌های روان‌درمانی قدیمی شود. به همین علت تحلیل رفتار متقابل عمومیت یافته است و هر جا که انسان‌ها حضور دارند و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، این نوع درمان کاربرد دارد و به‌عنوان ابزاری برای تغییر و حل مشکلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحلیل رفتار متقابل شامل چهار بخش اصلی است که عبارتند از:
۱- شناخت ساختار شخصیت
۲- بررسی ارتباط متقابل بین افراد
٣- تحلیل و طبقه‌بندی بازی‌های روانی
۴- دست‌یابی به پیش‌نویس نمایش‌نامه زندگی
در بخشی از کتاب مفاهیم تحلیل رفتار متقابل (Concepts of transactional analysis) در مورد انزوا می‌خوانیم:
شخص با دوری گزیدن جسمی یا روانی از دیگران کناره‌گیری می‌کند؛ در این هنگام فرد حتی اگر در یک گروه قرار گرفته باشد، در تخیلات خود غرق می‌شود.
هنگامی که شخصی به این طریق منزوی می‌شود، فقط جسم او در گروه حضور دارد، ولی با دیگران هیچ‌گونه ارتباط متقابلی ندارد. در این زمان فرد ممکن است در هر یک از حالت‌های شخصیتی سه‌گانه خود یعنی «والد»، «بالغ» و «کودک» قرار گیرد، اما واکنش و نشانه خارجی نداشته باشد. این حالت از ارتباط متقابل، خطر و ریسک روانی طرد شدن را ندارد و فرد از قبل تصمیم گرفته و آگاه است که در تبادل رابطه با دیگران خطر طرد شدن وجود دارد، بنابراین از آن اجتناب می‌ورزد.
انزوا ممکن است یک تصمیم منطقی از ناحیه «بالغ» باشد، زیرا انسان نیاز دارد که در برخی مواقع تنها باشد، استراحت کند و با تفکر به بررسی زندگی خود بپردازد. این نوع انزوا با آن گوشه‌گیری که ذکر شد، تفاوت دارد و برای رشد انسان ضروری است.
گاهی دوری گزیدن از طریق حواس پنج‌گانه صورت می‌گیرد؛ به‌عنوان مثال به کسی یا جایی نگاه می‌کنیم، ولی او را نمی‌بینیم یا صدایی را نمی‌شنویم و یا احساسی وجود دارد، اما آن را حس نمی‌کنیم.
فهرست مطالب
سخن نویسنده
پیش‌گفتار
فصل اول: تحلیل ساختار شخصیت
حالت‌های شخصیتی
فصل دوم: تحلیل روابط متقابل
روابط متقابل
فصل سوم: تحلیل بازی‌های روانی
بازی‌ها
فصل چهارم: تحلیل نمایش‌نامه زندگی
شکل‌گیری نمایش‌نامه زندگی
واژه‌نامه
منابع