اسکیزوفرنی در کودکان (Schizophrenia in childhood) نوعی اختلال روانی غیر عادی و شدید است که در آن کودکان واقعیت را غیر طبیعی توصیف می کنند. اسکیزوفرنی با طیف وسیع مشکلات تفکر (شناختی)، رفتاری و احساسی همراه خواهد بود. این عارضه در کودکان منجر به ترکیبی از توهم، مشکل در تفکر، رفتارهای نامنظم می شود که می تواند به کلی عملکرد کودک را مختل کند.
اسکیزوفرنی کودکان در اصل همان اسکیزوفرنی در بزرگسالان است با این تفاوت که این نوع از اسکیزوفرنی در اوایل زندگی رخ داده و در نتیجه تأثیر عمیقی بر رفتار و رشد کودک خواهد داشت. با ابتلای فرد به اسکیزوفرنی در سال های اولیه زندگی، کودک در سنین پایین با چالش های ویژه ای برای تشخیص ، معالجه ، آموزش و رشد عاطفی و اجتماعی روبرو خواهد بود. اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن است که نیاز به درمان مادام العمر دارد. شناسایی و درمان به موقع در این بیماری اهمیت بسیار زیادی داشته و می تواند وضعیت کودک را به طور قابل توجهی بهبود ببخشد.
علت اسکیزوفرنی در کودکان
اینکه چه چیزی باعث بروز اسکیزوفرنی در کودکان می شود هنوز مشخص نیست اما تصور بر این است که این بیماری دقیقاً مشابه اسکیزوفرنی در بزرگسالی بروز پیدا می کند. محققان معتقدند که ترکیبی از ژنتیک، وضعیت شیمی مغز و محیط اطراف می تواند در بروز این اختلال مؤثر باشد. همچنین هنوز مشخص نیست که چرا بعضی از افراد در سال های کودکی و عده ای دیگر در بزرگسالی دچار این اختلال می شوند.
هم اکنون با مشاوران پزشکت مشاوره آنلاین بگیرید
مشکلاتی که در برخی از مواد شیمی مغز مثل انتقال دهنده های عصبی به نام دوپامین و گلوتامات وجود دارد نیز می تواند در بروز اسکیزوفرنی نقش داشته باشد. مطالعات عصبی نشانگر تفاوت در ساختار مغز و سیستم عصبی مرکزی مبتلایان به اسکیزوفرنی است. در حالی که محققان از اهمیت این تغییرات مطمئن نیستند با این حال بررسی ها نشان می دهد که اسکیزوفرنی یک بیماری مغزی است.
عوامل خطر اسکیزوفرنی در کودکان
هرچند که علت بروز اصلی این بیماری هنوز هم مشخص نیست. با این حال به نظر می رسد که بعضی از عوامل به عنوان محرک در بروز بیماری اسکیزوفرنی عمل می کنند.
این محرک ها شامل موارد زیر می شوند:
- سن بالای پدر
- برخی از عوارض بارداری و زایمان
- داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به اسکیزوفرنی
- مصرف داروهای تقویت کننده ذهن (روانگردان) در دوران نوجوانی
- افزایش فعال سازی سیستم ایمنی بدن، مانند التهاب یا بیماری های خود ایمنی
- سوء تغذیه یا قرار گرفتن در معرض سموم یا ویروس ها که بر رشد مغز تأثیر می گذارند.
علائم اسکیزوفرنی در کودکان
اسکیزوفرنی شامل طیف وسیعی از مشکلات در تفکر، رفتار یا احساسات فرد مبتلا می شود. البته علائم و نشانه های افراد مبتلا ممکن است با هم متفاوت باشد. اما معمولاً علائم این بیماری شامل توهم، مشکلات تکلمی، توانایی و اختلال عملکردی خواهد شد. اثر کلی بیماری اسکیزوفرنی ناتوان کنندگی آن است. عموماً علائم اسکیزوفرنی از اواسط تا اواخر 20 سالگی آغاز می شود. در نتیجه این که کودکی مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داده شود امری غیر معمول تلقی می شود. اسکیزوفرنی زودرس نیز قبل از 18 سالگی رخ داده و تشخیص اسکیزوفرنی در کودکان کمتر از 13 سال بسیار نادر است.
البته علائم با گذشت زمان ممکن است از نظر نوع و شدت تغییر پیدا کرده و بعد از مدتی بهبود یافته یا وخیم تر شود. البته بعضی از علائم ممکن است همیشه وجود داشته باشد. همچنین تشخیص اسکیزوفرنی در مراحل اولیه بروز بیماری کار بسیار دشواری است.
علائم اولیه اسکیزوفرنی
اولین نشانه های اسکیزوفرنی در کودکان ممکن است شامل مشکلات رشدی مثل موارد زیر باشد:
- تأخیر در یادگیری زبان
- به راه افتادن دیر هنگام
- دیر راه افتادن یا خزیدن بر روی زمین
- سایر رفتارهای غیر عادی حرکتی به عنوان مثال تکان دادن بیش از حد و غیر طبیعی دست ها
برخی از این علائم گفته شده در کودکان مبتلا به اختلالات رشدی فراگیر مانند اختلال اوتیسم نیز شایع است. بنابراین اول قدم برای تشخیص اسکیزوفرنی، رد احتمال ابتلای کودک به اختلالات رشدی است.
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان مشابه موارد در بزرگسالان است، اما تشخیص این بیماری در این گروه سنی ممکن است دشوارتر باشد. علت این مشکل تشخیصی به این خاطر است که بسیاری از نوجوانان در این دوره دچار علائمی شبیه اسکیزوفرنی می شوند.
این علائم مشترک عبارتند از:
- کاهش انگیزه
- رفتارهای عجیب
- مشکلات خواب
- افت عملکرد در مدرسه
- تحریک پذیری یا روحیه افسرده
- کناره گیری از دوستان و خانواده
در مقایسه با علائم اسکیزوفرنی در بزرگسالان نوجوانان مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است شاهد بروز علائم زیر باشند:
- احتمال هذیان گویی کمتر خواهد بود
- احتمال بروز توهمات بصری بیشتر خواهد بود
علائم بعدی اسکیزوفرنی
با افزایش سن افراد مبتلا به اسکیزوفرنی علائم شایع این اختلال نیز ظاهر خواهد شد.
این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
هذیان (Delusion)
منظور از هذیان گفته ها و اعتقاداتی است که حقیقت ندارند. به عنوان مثال شما فکر می کنید که دچار آسیب دیدگی شدید یا مورد آزار و اذیت قرار گرفته اید؛ تصور می کنید که توانایی های خارق العاده داشته یا فرد مشهوری هستید؛ تصور می کنید که فرد دیگری عاشق شما است؛ یا تصور می کنید که فاجعه بزرگی اتفاق افتاده در حالی که هیچ کدام از این موارد حقیقت نداشته و همه این ها ساخته ذهن شماست. هذیان یکی از علائمی است که در بیشتر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بروز پیدا می کند.
توهم (Hallucination)
توهم شامل دیدن یا شنیدن چیزهایی است که هیچ وقت گفته نشده یا دیده نشده است. با این حال فرد دچار اسکیزوفرنی تصور می کند که آن چه دیده یا شنیده واقعی است. توهم می تواند به هر کدام از هواس فرد مربوط باشد اما شایع ترین نوع توهم در بیماران اسکیزوفرنی، توهم شنیداری است.
تفکر بی نظم
تفکر بی نظم از گفتار بی نظم فرد تشخیص داده می شود. ارتباط مؤثر در این افراد مختل شده و پاسخ های فرد به پرسش های مطرح شده در مورد او کاملاً بی ربط خواهد بود. در موارد نادر فرد ممکن است در هنگام تکلم، کلمات بی معنی را کنار هم قرار داده و حرفهای او هیچ مفهومی در برنداشته باشد.
رفتار حرکتی غیر طبیعی
این علامت ابتلا به اسکیزوفرنی ممکن است خود را به چندین روش نشان دهد. مثلاً کودک ممکن است شامل انجام کارهای احمقانه از کودک یا حرکات غیر قابل پیش بینی او باشد. رفتارها نیز می تواند شامل مقاومت در برابر دستور العمل ها، وضعیت نامناسب و عجیب و غریب کودک و حرکات بی فایده و بیش از حد کودک در حین انجام کارهای روزمره او باشد.
علائم منفی
این به کاهش یا عدم توانایی عملکردی طبیعی فرد مبتلا اشاره دارد. به عنوان مثال فرد ممکن است از بهداشت شخصی غافل شده یا به نظر برسد که هیچ احساسی نسبت به اطراف و اطرافیان نداشته و اصلاً ارتباط چشمی برقرار نکرده و چهره او به هیچ وجه تغییر نکرده و کاملاً یکنواخت صحبت می کند. همچنین ممکن است در حین حرف زدن اصلاً از حرکات صورت یا دست ها استفاده نکرده و علاقه ای به انجام فعالیت های روزمره نداشته و از جمع ها کناره گیری کند.
علائمی که تفسیر آن ها ممکن است دشوار باشد،عبارتند از:
هنگامی که کودک در سنین اولیه زندگی خود دچار اسکیزوفرنی شود، ممکن است علائم به تدریج شکل بگیرد. علائم و نشانه های اولیه نیز ممکن است به قدری مبهم باشند که بیماری به اشتباه تشخیص داده شده یا با توجه به تشابه آن با علائم سنین رشد اصلاً قادر به تشخیص آن ها نباشید. اما با گذشت زمان، علائم ممکن است شدیدتر و قابل توجه تر شده و تشخیص آن ها نیز آسان تر شود. در هر صورتی نهایتاً کودک علائمی مثل روان پریشی، هذیان گویی، توهم و مشکلات فکری خود را بروز خواهد داد. با شدت گرفتن علائم ممکن است کودک نیاز به بستری شدن یا معالجه با دارو نیز پیدا کند.
زمان مراجعه به پزشک
کنار آمدن با تغییرات رفتاری کودک ممکن است کار سختی باشد. حتی شاید از اینکه به کودک خود برچسب بیماری های ذهنی و روانی را نسبت دهید کار بسیار سخت و غیرممکنی به نظر برسد. اما معلمان کودک و کارکنان مهدکودک اولین افرادی هستند که ممکن است این موضوع را به شما اطلاع داده و شما را در جریان رفتارهای عجیب و غریب کودک قرار دهند.
در صورتی که شاهد بروز موارد زیر در کودک خود بودید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- افت عملکرد تحصیلی
- آداب غذا خوردن عجیب
- ایده ها و ترس های عجیبی دارد
- داشتن رفتار خشونت آمیز و پرخاشگری
- دارای عقاید، رفتار و گفتار عجیب و غریبی است.
- کودک دیگر تمایلی به معاشرت با دیگران نخواهد داشت.
- تأخیر در رشد در مقایسه با خواهران، برادران و همسالان
- انجام ندادن کارهای مهم روزانه مثل حمام کردن، لباس پوشیدن
- رؤیا ها یا برنامه های تلویزیونی را با واقعیت اشتباه می گیرد.
البته همه این علائم و نشانه ها لزوماً به این معنی نیست که کودک شما مبتلا به اسکیزوفرنی در کودکی است. این ها می توانند نشان دهنده اختلالات دیگر رشدی مثل افسردگی یا اختلال اضطرابی باشند. در هر صورت بهتر است با توجه به نگرانی های خود برای تشخیص دقیق تر هر کدام از این موارد به پزشک مراجعه کنید.
افکار و تمایل به خودکشی
فکر و تمایل به خودکشی در بین افراد مبتلا به اسکیزوفرنی شایع است. اگر فرزند یا نوجوانی دارید که در معرض خطر اقدام به خودکشی قرار گرفته یا اقدام به این کار کرده، حتماً سعی کنید در کنار او بمانید و سپس با اورژانس تماس بگیرید. اگر هم که مطمئنید مشکلی پیش نمی آید بهتر است خودتان کودک را به اورژانس برسانید.
عوارض اسکیزوفرنی در کودکان
بیماری اسکیزوفرنی که در دوران کودکی درمان نشده باقی بماند، می تواند منجر به مشکلات شدید عاطفی، رفتاری و سلامتی شود. عوارض مرتبط با اسکیزوفرنی ممکن است در دوران کودکی یا بعد از آن رخ دهد.
این عوارض شامل موارد زیر می شود:
- خودکشی، اقدام به خود کشی یا داشتن افکار خودکشی
- اختلالات اضطرابی مثل اختلالات هراسی و وسواس فکری (OCD)
- افسردگی
- صدمه به خود
- رفتار پرخاشگرانه
- انزوال اجتماعی
- درگیری های خانوادگی
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- مشکلات بهداشتی و پزشکی
- مشکلات حقوقی، مالی و بی خانمانی
- عدم توانایی در زندگی مستقل، شرکت در مدرسه یا رفتن به محل کار
پیشگیری اسکیزوفرنی در کودکان
شناسایی و درمان زودهنگام این بیماری ممکن است باعث شود تا قبل از بروز عوارض جدی، علائم بیماری اسکیزوفرنی در کودک کنترل شود. درمان زود هنگام همچنین در کمک به محدود کردن عوارض روانی اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. درمان مداوم می تواند به کنترل کامل علائم بیماری کمک کرده و باعث شود تا کودک آینده ایده آلی در بزرگسالی داشته باد.
تشخیص اسکیزوفرنی در کودکان
تشخیص بیماری اسکیزوفرنی در دوران کودکی مستلزم رد سایر اختلالات سلامت روانی است. همچنین باید اطمینان حاصل کرد که این علائم ناشی از سوء مصرف مواد، دارو یا بیماری دیگری نیست.
روند تشخیص ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه. این کار ممکن است برای کمک به رد کردن سایر بیماری ها و مشکلاتی که می توانند علائم مشابه اسکیزوفرنی را به دنبال داشته باشند، صورت بگیرد.
- آزمایشات و غربالگری. این آزمایشات ممکن است با هدف رد دیگر مواردی که می تواند علائم مشابهی به دنبال داشته باشد، صورت بگیرد. همچنین پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق تر تصویر برداری های ام آر آی یا سی تی اسکن را نیز برای کودک تجویز کند.
- ارزیابی روانشناختی. این مورد شامل مشاهده ظاهر، رفتار، سؤال در مورد افکار، احساسات و الگوهای رفتاری از جمله هرگونه فکر به آسیب رساندن به خودن یا آسیب رساندن به دیگران، ارزیابی توانایی تفکر و عملکرد در سطح مناسب با سن و ارزیابی وضعیت خلقی، اضطرابی و علائم احتمالی دیگر می شود. همچنین ممکن است در مورد خانواده و مسائل شخصی کودک نیز مباحثی مطرح شود.
- معیارهای تشخیصی بیماری اسکیزوفرنی. پزشک یا متخصص بهداشت روان ممکن است از معیارهای موجود در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده برای تشخیص اسکیزوفرنی در کودکن استفاده کند. البته معیارهای تشخیصی برای اسکیزوفرنی در کودکان به طور کلی با اسکیزوفرنی در بزرگسالان یکسان است.
چالش ها
مسیر تشخیص اسکیزوفرنی در دوران کودکی ممکن است طولانی و حتی چالش برانگیز باشد. این چالش ها و طولانی شدن روند تشخیص اسکیزوفرنی تا حدودی به این دلیل است که سایر بیماری ها مانند افسردگی یا اختلال دو قطبی نیز می توانند علائم مشابهی اختلال اسکیزوفرنی داشته باشند. روانپزشک کودک ممکن است بخواهد تا برای تشخیص دقیق تر مدت زمان شش ماه یا بیشتر بر روی رفتارهای کودک، ادراکات و الگوهای تفکری او نظارت داشته باشد. با توجه به اینکه الگوهای فکر و رفتار و علائم و علائم به مرور زمان واضح تر می شوند، ممکن است تشخیص اسکیزوفرنی طی مرور زمان صورت بگیرد.
در بعضی از موارد، روانپزشک ممکن است قبل از تشخیص دقیق بیماری، داروهایی را برای کودک تجویز کند. این اتفاق به خصوص زمانی می افتد که پزشک علائم پرخاشگرانه در کودک مشاهده کرده یا احتمال آسیب زدن به خود را در وی می دهد. مصرف برخی از داروها باعث محدود شدن این رفتارها شده و کودک حالات طبیعی تری از خود نشان خواهد داد.
درمان اسکیزوفرنی در کودکان
اسکیزوفرنی در کودکان حتی در زمان هایی که به نظر می رسد کودک دیگر هیچ علائمی ندارد بازهم نیاز به درمان خواهد داشت. در نتیجه روند درمانی اسکیزوفرنی مادام العمر بوده و درمان در کودکان مبتلا به این بیماری یکی از چالش های پیش رو خواهد بود.
تیم درمانی اسکیزوفرنی
روند درمانی اسکیزوفرنی در کودکان معمولاً توسط روانپزشک کودک که در معالجه اسکیزوفرنی تجربه دارد، هدایت خواهد شد.
این تیم درمانی ممکن است از افراد زیر تشکیل شده باشد:
- داروساز
- اعضای خانواده
- مددکار اجتماعی
- پرستار روانپزشکی
- روانپزشک، روانشناس یا سایر درمانگران
گزینه های درمانی اصلی
درمان های اصلی برای کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی شامل موارد زیر می شود:
- دارو
- روان درمانی
- بستری شدن
- آموزش مهارت های زندگی
داروها
بسیاری از داروهای ضد روان پریشی مورد استفاده برای کودکان همان مواردی است که برای بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی استفاده می شود. داروهای ضد روان پریشی اغلب در مدیریت علائمی مانند توهم، هذیان، از بین رفتن انگیزه و کمبود احساسات مؤثر هستند. به طور کلی، هدف از درمان با داروهای ضد روان پریشی مدیریت موثر علائم با کمترین دوز دارویی ممکن است. با گذشت زمان، پزشک فرزند ممکن است ترکیبات داروهای مختلف یا دوزهای مختلف را امتحان کند. البته با توجه به علائم کودک، داروهای دیگری مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب نیز ممکمن است در درمان اسکیزوفرنی کودکان مؤثر باشد. اثر گذاری دارو بعد از شروع مصرف ممکن است چندین هفته به طول بیانجامد.
داروهای ضد روان پریشی نسل دوم
اکنون مصرف داروهای نسل دوم روان پریشی که جدیداً برای درمان کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی ارائه شده ترجیح داده می شوند، زیرا این داروهای جدید عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای ضد روانپزشکی نسل اول دارند. با این حال مصرف این داروها می توانند باعث افزایش وزن، قند خون، کلسترول بالا و بیماری های قلبی شوند.
داروهای ضد روان پریشی نسل اول
معمولاً داروهای نسل اول به اندازه داروهای ضد روان پریشی نسل دوم در کنترل هذیان و توهم ها مؤثر هستند. البته مصرف داروهای ضد روان پریشی نسل اول نیز ممکن است با عوارض جانبی مثل اختلالات حرکتی حرکتی (tardive dyskinesia) برگشت پذیر یا غیر قابل برگشت همراه باشد. البته به علت افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی بعد از استفاده از داروهای ضد روان پریشی نسل اول، مصرف آن ها برای کودکان توصیه نمی شود. مگر اینکه شیوه های درمانی دیگر مؤثر واقع نشده باشد. داروهای ضد روان پریشی نسل اول اغلب ارزان تر از داروهای ضد روان پریشی نسل دوم هستند. مسئله قیمت به علت طولانی بودن دوره درمان ممکن است به یکی از چالش های درمانی خانواده ها تبدیل شود.
عوارض جانبی و خطرات مصرف داروها
تمام داروهای ضد روانپریشی ممکن است باعث بروز عوارض جانبی و خطرات احتمالی برای سلامتی شوند، حتی برخی از آنها می توانند زندگی فرد مصرف کننده را به خطر بیاندازد. البته عوارض جانبی در کودکان و نوجوانان ممکن است با بزرگسالان مصرف کننده دارو یکسان نبوده و بعضی اوقات ممکن است حتی جدی تر باشد. قبل از شروع روند درمانی با دارو با پزشک فرزند خود در مورد عوارض جانبی احتمالی و نحوه مدیریت آنها صحبت کنید. در مورد مشکلات فرزندتان هوشیار باشید و هر چه سریعتر عوارض جانبی را به پزشک گزارش دهید. برای کنترل عوارض جانبی پزشک ممکن است بتواند دوز دارو را تنظیم کرده یا داروها را تغییر دهد.
همچنین مصرف داروهای ضد روان پریشی می توانند با سایر مواد یا داروهای مصرفی کودک تداخل داشته باشند. در مورد تمام داروها و فرآورده های مصرفی بدون نسخه فرزندتان از جمله ویتامین ها، مواد معدنی و مکمل های گیاهی با پزشک صحبت کنید.
روان درمانی
علاوه بر دارو روان درمانی که گاهی اوقات به آن گفتگوی درمانی نیز گفته می شود، می تواند به شما در مدیریت علائم کودک کمک نموده و علاوه بر آن به شما و فرزندتان در مقابله با این اختلال کمک کند.
روان درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان فردی
روان درمانی مانند درمان شناختی رفتاری توسط یک متخصص بهداشت روان ماهر می تواند به کودک شما کمک کند تا راه های مقابله با استرس و چالش های زندگی روزمره ناشی از اسکیزوفرنی را یاد بگیرد. درمان می تواند به کاهش علائم کمک کرده و به فرزندتان کمک کند تا در مدرسه با دیگران دوست شده و موفقیت های تحصیلی کسب کند. یادگیری در مورد اسکیزوفرنی می تواند به کودک شما کمک کند تا شرایط را به خوبی درک کرده و تا حد زیادی با علائم این بیماری کنار بیاید.
خانواده درمانی
یکی دیگر از شیوه های روان درمانی، خانواده درمانی است که در آن اطلاعات درمانی و مراقبتی از کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی در اختیار تمامی اعضای خانواده قرار خواهد گرفت. مراقبت از کودک مبتلا به این بیماری می تواند تا حد زیادی به کنار آمدن کودک با این بیماری کمک کند. همچنین این آموزش ها می تواند به بهبود ارتباط، مقابله با استرس ها کمک کند.
آموزش مهارت های زندگی
برنامه های درمانی شامل آموزش مهارت های زندگی می توانند به عملکرد بهتر کودک و کنار آمدن او با این بیماری کمک کند.
آموزش مهارت ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آموزش مهارت های اجتماعی و دانشگاهی. آموزش مهارت های اجتماعی و دانشگاهی بخش مهمی از درمان برای اسکیزوفرنی در دوران کودکی است. کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب دارای مشکلات روابطی و مشکل در مدرسه رفتن هستند. این کودکان ممکن است در انجام کارهای عادی روزانه مانند حمام کردن یا لباس پوشیدن نیز دچار مشکل شوند.
- توانبخشی شغلی و اشتغال حمایت شده. این درمان با هدف یافتن و حفظ شغل در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی انجام می شود.
بستری کردن
در دوره های بحرانی یا زمان بروز علائم شدید، ممکن است بستری شدن کودک در بیمارستان امری ضروری باشد. این کار به ایمنی کودک کمک کرده و باعث می شود تا کودک تغذیه، خواب و بهداشت منظمی داشته باشد. گاهی اوقات بستری شدن کودک مبتلا به اسکیزوفرنی در بیمارستان، سریع ترین و بهترین روش برای کنترل سریع علائم خواهد بود.
سبک زندگی و درمان های خانگی اسکیزوفرنی در کودکان
اگر چه اسکیزوفرنی در دوران کودکی نیازمند درمان توسط افراد حرفه ای این حوزه است، با این حال مشارکت فعال خانواده و خود کودک در روند درمانی اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.
در این جا به روش هایی برای حداکثری کردن اثر درمانی اشاره خواهیم کرد:
- داروها را طبق دستور العمل مصرف کنید. حتی در صورتی که کودک شما هیچ علائمی نداشته و حال خوبی دارد بازهم داروها را طبق برنامه زمانی مشخص شده به او بدهید. زیرا احتمال بازگشت علائم وجود داشته و در صورت قطع مصرف داروها ممکن است روند درمانی مشکل تر شود.
- قبل از مصرف داروهای دیگر آن ها را بررسی کنید. در صورتی که کودک شما به هر دلیلی داروها دیگر، مکمل ها، ویتامین ها، مواد معدنی یا گیاهان دارویی دیگری را مصرف می کند، بهتر است قبل از دادن آن به کودک خود برای بررسی احتمال تداخل دارویی با پزشک مشورت کنید.
- به علائم هشدار دهنده توجه کنید. شما و فرزندتان ممکن است مواردی را به عنوان محرک شناسایی کنید که باعث عود مجدد یا جلوگیری از انجام فعالیت های روزانه کودک می شوند. بهتر است برای احتمال بازگشت این علائم محرک برنامه مشخصی داشته باشید. در مورد این علائم و هر گونه تغییری در کودک خود با پزشک در ارتباط بوده و مطابق دستورات پزشک عمل کنید.
- فعالیت بدنی و تغذیه سالم را در اولویت قرار دهید. برخی از داروها برای اسکیزوفرنی با افزایش خطر افزایش وزن و کلسترول بالا در کودکان همراه خواهند بود. با پزشک در مورد داشتن برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی مناسب با وضعیت کودک صحبت کنید.
- سیگار نکشید. اینکه کودک شما در معرض دود سیگار یا تنباکو باشد یکی از مواردی است که علائم کودک را شدیدتر کرده و می تواند مثل محرکی برای علائم او عمل کند.
حمایت و پشتیبانی
مقابله با اسکیزوفرنی در دوران کودکی می تواند چالش برانگیز باشد. همچنین مصرف داروها می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای به همراه داشته و باعث بروز احساس عصبانیت یا ناراحتی در فرد شود.
برای کمک به مقابله با اسکیزوفرنی در کودکان بهتر است از راهکارهای حمایتی زیر استفاده کنید:
- اطلاع در مورد بیماری. آموزش در مورد اسکیزوفرنی می تواند شما و فرزندتان را توانمند سازد و او را وادار کند تا در برنامه های درمانی مربوط به خودش شرکت کند. آموزش می تواند به دوستان و خانواده کمک کند تا شرایط کودک را درک کرده و با کودک خود دلسوزتر باشند.
- پیوستن به گروه پشتیبانی. بهتر است به گروه های مربوط به افراد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی پیوسته و در مورد چالش ها و مشکلات کودک خود با والدین کودکان مشابه کودک خودتان صحبت کنید.
- کمک گرفتن از افراد حرفه ای. سعی کنید کودک خود را نزد افراد حرفه ای و صاحب تجربه در مورد اسکیزوفرنی در کودکان برده و از نظرات و راهکارهای درمانی آن ها استفاده کنید.
- روی اهداف متمرکز بمانید. مقابله با اسکیزوفرنی در کودکی روندی ادامه دار و مداوم است. درمان کودک را به عنوان یکی از اهداف درمانی خانواده خود در نظر بگیرید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
احتمالاً بعد از بروز و مشاهده علائم در کودک خود به پزشک اطفال یا پزشک خانوادگی خود مراجعه خواهید کرد. پزشک نیز در صورت تشخیص علائم اولیه، سریعاً شما را به متخصص روانپزشک کودک، متخصصان بهداشت روان متخصص اسکیزوفرنی ارجاع خواهد داد. از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید.
بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
- لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
- اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
- دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
- سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.
سوالات بیمار از پزشک
بهتر است در مورد اسکیزوفرنی کودک خود سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:
- علل احتمالی دیگر بروز این علائم چیست؟
- بهترین روش درمانی برای فرزندم چیست؟
- بهتر است فرزندم را نزد چه متخصصانی ببرم؟
- چه عاملی باعث ایجاد علائم یا این وضعیت در فرزند من می شود؟
- آیا بروشور یا برگه چاپ شده ای در مورد بیماری اسکیزوفرنی دارید؟
- برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه چه سایت هایی را توصیه می کند؟
- چگونه تشخیص اسکیزوفرنی در کودکی بر زندگی فرزندم تأثیر خواهد گذاشت؟
- فرزند من به چه نوع آزمایش هایی برای تشخیص دقیق تر نیاز خواهد داشت؟
- آیا وضعیت فرزند من موقتی است یا برای همیشه به همین صورت باقی خواهد ماند؟
سوالات پزشک از بیمار
پزشک در حین معاینه و تشخیص احتمالاً سؤالاتی را مطرح خواهد کرد. به همین خاطر بهتر است قبل از حضور در مطب آمادگی پاسخگویی به این سؤالات را داشته باشید:
- علائم چقدر شدید هستند؟
- از چه زمانی علائم شروع شد؟
- چگونه علائم بر زندگی روزمره فرزند شما تأثیر می گذارد؟
- آیا فرزند شما آسیب جسمی یا عاطفی را تجربه کرده است؟
- آیا علائم مداوم بوده یا به صورت اتفاقی بروز پیدا کرده است؟
- آیا به نظر می رسد که عاملی باعث بهبود علائم شما می شود؟
- آیا به نظر می رسد که عاملی باعث شدت گرفتن علائم شما می شود؟
- آیا بستگان شما مبتلا به اسکیزوفرنی یا بیماری های روانی دیگری هستند؟
- کودک شما از چه داروها، گیاهان دارویی، ویتامین ها یا مکمل هایی استفاده می کند؟
- آیا در زمان شروع علائم، شاهد بروز علائمی مثل سردرد، حالت تهوع، لرزش یا تب بوده اید؟
خلاصه
اسکیزوفرنی در کودکی نوعی اختلال روانی غیر عادی و شدید است که در آن کودکان واقعیت را صورتی غیر طبیعی توصیف می کنند. اسکیزوفرنی با طیف وسیعی از مشکلات فکری،رفتاری و احساسی همراه خواهد بود. این عارضه در کودکان منجر به ترکیبی از توهم، مشکل در تفکر، رفتارهای نامنظم می شود که می تواند به کلی عملکرد کودک را مختل کند. اسکیزوفرنی کودکان در اصل همان اسکیزوفرنی در بزرگسالان است با این تفاوت که این نوع از اسکیزوفرنی در اوایل زندگی رخ داده و در نتیجه تأثیر عمیقی بر رفتار و رشد کودک خواهد داشت.
اسکیزوفرنی در کودکان حتی در زمان هایی که به نظر می رسد کودک دیگر هیچ علائمی ندارد بازهم نیاز به درمان خواهد داشت. در نتیجه روند درمانی اسکیزوفرنی مادام العمر بوده و درمان در کودکان مبتلا به این بیماری یکی از چالش های پیش رو خواهد بود.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/childhood-schizophrenia/symptoms-causes/syc-20354483