نظریه هوش سه وجهی استرنبرگ
رابرت استرنبرگ (انگلیسی: Robert Sternberg؛ زادهٔ ۸ دسامبر ۱۹۴۹) یک دانشمند فعال در زمینه‌ی روانشناسی شناختی و روان‌سنجی است. در حال حاضر او پروفسور دانشگاه کرنل است و قبل از آن در دانشگاه وایومینگ تدریس می‌کرد.
استرنبرگ در یک خانواده یهودی آمریکایی در نیوجرسی به دنیا آمده است. هنگامی که استرنبرگ کودک بود مبتلا به اضطراب امتحان بود. این موضوع باعث شد به این نتیجه برسد که امتحانات نمی‌توانند تمام دانش و توانایی های تحصیلی یک فرد را به صورت واقعی مورد سنجش قرار دهند. بعدها او اولین آزمون هوشی خود را طراحی کرد. در واقع این مشکل اضطراب امتحان وی بود که او را به روان شناسی علاقه مند ساخت.
در نظریه هوش سه وجهی استرنبرگ سه مؤلفه اصلی وجود دارد.
۱ – تحلیلی
۲- تجربی
۳- عملی.
هوش تحلیلی:
استدلال و منطق انتزاعی را در بر می‌گیرد. آزمونهای هوش عموماً هوش تحلیلی را اندازه‌گیری می‌کنند. وقتی به تحلیل و ارزیابی مشکلات می‌پردازید، آنها را به عناصر تشکیل دهنده تجزیه می‌کنید و برای حل آنها راه حلهایی را به وجود می‌آورید از هوش تحلیلی خود استفاده می‌کنید. در این نوع هوش، فرد مطالب را به سرعت می‌خواند و می‌فهمد و در سخن‌گویی، واژگان بیشتر و دقیق‌تری به‌کار می‌برد.
هوش تحلیلی
هوش تجربی:
روشی را مشخص می‌کند که فرد به هنگام مواجهه با یک رویداد جدید طبق آن عمل می‌کند، به دنبال آن عملکرد خود را به تدریج بهتر می‌سازد تا جایی که رفتارش به رفتاری خودکار تبدیل می‌شود. افرادی که در حال یادگیری چیزی هستند از این هوش استفاده می‌کنند. مردم را آن‌گونه که هستند می‌پذیرد، پیش از سخن گفتن می‌اندیشد و رفتار و کردارش همواره با سنجیدگی و ژرف‌نگری همراه است. هوش تجربی که گاهی هوش خلاق نامیده می‌شود اجازه می‌دهد تا برای حل مسائل ناآشنا، روشهای جدیدی را اختراع کنیم.
هوش عملی:
توانایی به کارگیری دانسته‌ها در زندگی روزمره. یعنی همان عقل سلیم. این هوش توسط آزمونهای هوشی سنجیده نمی‌شود. این هوشی استکه رفتار فرد رد محیط اجتماعی و فرهنگی را مشخص می‌کند و پیامد آن سازگاری یا عدم سازگاری خواهد بود. فرد هوشمند همواره موقعیت‌ها را خوب بررسی می‌کند و مسائل را به نحو مطلوب و موفقیت‌آمیز حل می‌کند.
هوش عملی
استرنبرگ چگونه به هوشهای سه وجی دست پیدا کرد؟ رابرت استرنبرگ و همکارانش، در یک نظرسنجی، از مردم عادی خواستند تا مثالهایی از رفتار هوشمندانه بیاورند، آنها متوجه شدند مثالهایی که مردم می‌آورند در سه طبقه قرار می‌گیرند: (۱) هوش کلامی، (۲) هوش عملی و (۳) هوش اجتماعی. بنابراین استرنبرگ بر اساس برداشت مردم عادی از هوش نظریه هوش سه وجهی خود را مطرح کرد.
ارزیابی نظریه هوش سه وجهی استرنبرگ
به عقیده‌ی برخی منتقدان، نظریه استرنبرگ اجزای زیادی دارد که با هم همخوانی و انسجام ندارند. به عقیده‌ی برخی دیگر، این نظریه نشان نمی‌دهد که مردم در طول روز و در مواجهه با مسائل روزمره آنها را چگونه حل می‌کنند. بعضی دیگر نیز بر این عقیده‌اند که نظریه استرنبرگ، جنبه‌های فیزیولوژیک هوش را نادیده گرفته است.
استرنبرگ دو نظریه معروف دیگر دارد که می‌توانید آنها را در لینک های زیر مطالعه کنید:
نظریه‌ی هوش سه وجهی استرنبرگ
مترجم: حمید بهرامی زاده، دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی
یک راه ساده و آسان برای اطلاع از مطالب جدید سایت و ارتباط با ما کانال تلگرام ماست. در تلگرام با ما همراه باشید.
مقالات مرتبط
خلاقیت و آزمونهای خلاقیت
خلاقیت و آزمونهای خلاقیت: فکر بکر همیشه مسیر تاریخ را عوض کرده است. اکثر موضوعاتی که امروزه در هنر، پزشکی، موسیقی، تکنولوژی و علوم می‌بینیم و بسیار سا... بیشتر بخوانید
اولین آزمونهای هوش
اولین آزمونهای هوش: در حدود ۱۳۰ سال پیش فرانسیس گالتون بعد از آشنایی با نظریه تکامل داروین به تفاوتهای فردی علاقمند شد. گالتون معتقد بود که هوش با توا... بیشتر بخوانید
سنجش هوش
سنجش هوش: چون آزمونهای هوش و سایر ابزارهای سنجش هوش، نقش‌های عملی و علمی مهمی دارند، آنچه به شدت اهمیت پیدا می‌کند این است که آنها دو کار انجام دهند:... بیشتر بخوانید