تاریخ: 19 مارس 2018
توسط: دکتر پیام حیاتی
برفك دهان به یك سری عفونت‌های دهانی گفته می‌ِشود كه به علت رشد بیش از حد قارچ، كاندیدا آلبیكانس، در دهان ایجاد میشود و در حالت عادی این قارچ در دهان بسیاری از افراد وجود دارد. این عارضه یعنی برفك دهان، نوعی عفونت سطحی است كه بخشهای كناری و گوشه‌های دهان را مبتلا می‌كند.
برفک دهان چیست ؟
برفک دهان، همچنین به عنوان کاندیدیازیس دهانی شناخته شده است، یک نوع عفونت قارچی است که در داخل دهان و روی زبان بوجود می آید. برفک دهان هنگامی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن در برابر این قارچ کنترل نمی شود و قارچ رشد میکند.سیستم ایمنی با باکتریهای طبیعی بدن ( معمولا کاندیدا) در تعادل هستند هنگامی که این تعادل قطع شود می تواند سبب رشد بیش از حد قارچ کاندیدا شده و سبب ( برفک، عفونت قارچی دهان و گلو ) شود.
اگر به موقع درمان نشود به سقف دهان، لثه ها، لوزه ها و یا پشت گلو گسترش می یابد.سایر علائم و نشانه در دهان شامل قرمزی، درد، ، مشکل بلع و نمی تواند طعم و مزه را تشخیص دهد. برفک دهان درهر سنی می تواند بوجود اید ولی، در نوزادان، سالمندان، کسانی که سیستم ایمنی ضعیف و کسانی که دندان مصنوعی دارند و افرادی که دیابت دارند،شایع تر است.
علایم برفک دهان کدامند ؟
برفک دهان در بزرگسالان عموماً به شکل یک توده (یا نقاط) ریز، سفید یا کرمرنگ روی غشاء مخاطی دهان (قسمت‌های نمناک داخل دهان) ظاهر میشود. موکوس (غشاء مخاطی) ممکن است متورم و اندکی قرمز رنگ شود. نقاط ایجاد شده روی زبان ممکن است برجسته شوند. احتمال بروز ناراحتی یا حس سوزش وجود دارد.
در صورت خراشیدن توده‌های کرم یا سفید رنگ داخل دهان، امکان بروز خونریزی وجود دارد. احتمال به هم پیوستن نقطه‌های برفک و تشکیل توده‌های بزرگتر که به نام پلاک نیز شناخته میشوند، وجود دارد. این احتمال هست که این توده‌های به هم پیوسته در ادامه رنگ خاکستری یا زردفام به خود بگیرند. گاهی ناحیۀ آسیب دیده به سادگی قرمز و زخمدار میشود بدون اینکه هیچ نقطۀ سفید رنگی قابل مشاهده باشد.
افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند ممکن است نواحی خاصی در دهان داشته باشند که در زیر ناحیۀ این دندان‌ها قرار گرفته و مدام قرمز و متورم است. ضعف بهداشت دهان و دندان یا عدم خارج کردن دندان مصنوعی در هنگام خواب شب ممکن است باعث افزایش ریسک مزبور شود.
انواع برفک دهان :
برفک دهان گاهی از اوقات بر مبنای نمای ظاهری خود به سه گروه تقسیم میشود، اگرچه این اختلال میتواند در پارهای مواقع در وضعیتی میان این سه دسته قرار بگیرد:
1- پسودوممبرانوس
شکل کلاسیک و شایعترین شکل برفک دهان است.
2- اریتماتوس (اتروفیک)
اختلال در نمای ظاهری‌اش بیش از اینکه سفید باشد قرمز به نظر میرسد.
3- هیپرپلاستیک
که به علت وجود پلاک‌های سفید سخت جداشونده زیر عنوان “کاندیدیازیس شبه پلاک” یا “کاندیدیازیس ندولار” نیز به آن اشاره میشود.
چه کسانی در معرض برفک دهان هستند؟
نوزادان و کودکان نوپا بیشترین خطر ابتلا به برفک دهان را دارند. با این حال عفونت میتواند بر افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند اثر بگذارد. اگر شما سیستم ایمنی ضعیف داشته باشید و در عین حال دارای مشکلات زیر باشید بیشتر در معرض خطر برفک دهان هستید:
1- داشتن HIV، ایدز، دیابت و کم خونی
2- داشتن یک بیماری که باعث خشکی دهان شود
3- مصرف آنتی بیوتیک‌ها یا کورتیکواستروئیدها
4- استفاده از شیمی درمانی، پرتودرمانی یا داروهای درمان کننده سرطان
5- استفاده از دندان مصنوعی
6- کشیدن سیگار
7- به تازگی یک عضو پیوندی داشته باشید
8- کسانی که از دندان های مصنوعی استفاده می کنند.
9-کسانیکه دچار نقص در هضم غذا هستند.
10-کسانی که دیابت دارند.
11- مصرف کنندگان مواد مخدر
12-افراد مبتلا به سوء تغدیه
13- افرادی که داروهای استروئیدی خوراکی یا اسپری های استروئیدی مصرف می کنند
14- استرس :استرس شدید و طولانی در بدن باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول میشود. این هورمون با کاهش ایمنی بدن و افزایش قند خون، میتواند موجب ایجاد برفک دهان شود.
15- زنان باردار
چگونه می توان از برفک جلوگیری کرد ؟
رعایت مواردی ساده میتواند به شما در جلوگیری از برفک کمک کند. مواردی چون :
1- اصول بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.
2-دندان های خود را حداقل دو بار در روز مسواک زده و نخ دندان حداقل یک بار در روز استفاده شود .
3-از دهان شویه یا اسپری اجتناب کنید. این محصولات می تواند تعادل طبیعی میکروارگانیسم ها را در دهان شما از بین ببرد.
4-به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید به خصوص اگر دیابت یا دندان مصنوعی دارید.
5-از خوردن قند و مواد غذایی مانند ( نان، آبجو و شراب ) که رشد کاندیدا را افزاش می دهد اجتناب کنید.
6-اگر سیگار می کشید ترک کنید.
عوارض برفک دهان
برفک دهان به ندرت موجب عوارض در افرادی با سیستم ایمنی سالم میشود. افرادی که بخاطر بیماری‌هایی خاص یا داروها دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند احتمال دارد که عوارضی را تجربه کنند. اگر شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید این قارچ ممکن است وارد جریان خون شما شده و در سراسر بدن گسترش یابد. این امر در نهایت منجر به مشکلات متعدد در اندامهای بدن از جمله مغز، قلب و کبد میشود.
برفک دهان چگونه درمان میشود؟
این نوع عفونت میتواند یکی از علتهای بوی بد دهان باشد. بنابراین بهترین راه برای درمان پیشگیری از عود مجدد این عفونت باشد.
1- پروبیوتیک‌ها یا ماست
باکتریهای مفید در پروبیوتیک‌ها و ماست میتواند به بهبود برفک دهان کمک کند. پروبیوتیک‌ها یا ماست با محیط کشت فعال می‌توانند برای بازگشت تعادل در تعداد باکتریهای مفید، سودمند باشند. به یاد داشته باشید که باید از ماست کم شیرین برای بهره بردن از فواید آن استفاده کنید.
2- بهداشت دهان و دندان
شما می‌دانید که باید به مسواک زدن به طور مداوم ادامه دهید اما در عین حال که مسواک می‌زنید باید بخاطر داشته باشید که نباید فقط دندان‌هایتان را مسواک بزنید بلکه باید زبانتان را نیز مسواک زده و تمیز کنید.
3- آب نمک
نمک همیشه به عنوان یک ضد عفونی کننده خوب برای انواع بیماری‌های عفونی مطرح بوده است و اغلب شما موقع عفونت گلو سراغ غرغره آب نمک می‌روید در عین حال این روش یکی از توصیه‌های معمول پزشکان است. دهانتان را با آب نمک شستشو دهید تا به کاهش علائم عفونت و تمیز کردن دهان کمک کنید.
4- تغییر رژیم غذایی
مخمرها از شکر تغذیه می‌کنند بنابراین اگر شما برفک دهان داشته باشید و در حال شیر دادن به یک نوزاد با برفک دهان باشید بعضی از پزشکان به کاهش قند در رژیم غذایی شما توصیه می‌کنند.
5- جوش شیرین
درمان طبیعی که توصیه میشود آغشته کردن یک پنبه به محلولی درست شده با 2 قاشق جوش شیرین و یک پیمانه آب و فرو کردن آن در دهان است تا به بیرون کردن مخمر کمک کند. این درمان بیشتر برای بزرگسالان است چون به خاطر نگرانی در مورد بهم خوردن تعادل الکترلیت‌ها در کودکان و امکان استنشاق کردن محلول، آن را برای بچه‌های کوچک توصیه نمی‌کنند.
6- روغن نارگیل
یک مطالعه در سال 2007 نشان داد که روغن نارگیل میتواند به کشتن حداقل چندین نوع سویه باکتری کمک کند بنابراین آغشته کردن دهان با روغن نارگیل به طور بالقوه‌ای به مقابله با عفونت کمک میکند. این یکی از روشها برای ضد عفونی دهان و دندان است که در اصطلاح طب سنتی به آن سیم کشی دهان با نارگیل گفته میشود.
7- روغن تی تری
روغن تی تری یکی از روغنهای بسیار شناخته شده در زمینه روغنهای درمان کننده پوست است که خواص بسیار آن بر کسی پوشیده نیست. ضد عفونی کنندگی روغن تی تری منجر به پیشنهاد آن برای بسیاری از درمانهای طبیعی شده است به این منظور برای شستشوی دهان از چند قطره روغن تی تری رقیق شده با آب استفاده کنید.
8- شیوه‌های تمیز کاری شدیدتر
در مور بچه‌ها مراقبت کردن نسبت به اینکه چیزهایی که در دهان فرو می‌برند از قاشق و پستانک تا سینه مادر به طور ویژه‌ای تمیز باشد میتواند به کاهش عود عفونت و جلوگیری از ظهور مجدد آن کمک کند. انجام کارهایی برای کاهش میزان مخمر روی چیزهایی که بچه در دهان می‌گذارد بوسیله جوشاندن یا شستن ظرف، بطری شیر و پستانک در آب داغ میتواند کمک کننده باشد.
9-داروهای ضد قارچی
درست است که بسیاری از درمانهای خانگی ممکن است به شما کمک کند اما در بعضی از موارد ، شما لازم است که به دندان پزشک مراجعه تا یک دوره داروهای ضد قارچی برای رفع برفک دهان استفاده کنید. اغلب داروهای ضد قارچ و ضد مخمر همچون نیستاتین در صورتی که ناحیه تحت تاثیر بزرگ باشد، لازم است. نیستاتین بوسیله تماس مستقیم با مخمر عمل میکند بنابراین در صورتی که پزشکتان آن را تجویز کرد حواستان باشد که چندین بار در روز آن را مستقیما روی بخشهای سفید دهان استفاده کنید. اگر به نوزادی که برفک دهان دارد شیر می‌دهید، پزشک شما ممکن است یک کرم ضد قارچ برای استفاده روی سینه برای کاهش عود مجدد تجویز کند.
به اشتراک بگذارید:
بدون برچسب