اختلال مسخ شخصیت مسخ واقعیت نوعی تغییر و دگرگونی در ادراک و تجربه ما نسبت به دنیای بیرونی مان است
هنگامیکه فرد بارها و بارها احساس کند که از بدن خود خارج شده و یا احساس این که همه چیز در اطرافش غیر واقعی هستند و یا ترکیبی از هر دو حس است.
احساس مسخ شخصیت و مسخ واقعیت می‌تواند بسیار نگران کننده باشد و ممکن است شما احساس کنید که در رویا زندگی می‌کنید.
در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
اختلال مسخ شخصیت/مسخ واقعیت نوعی احساس مبهم، غیرواقعی بودن و بیگانگی نسبت به خود است که به صورت دوره‌ای پدید می‌آید.
بیمار مبتلا به این اختلال ممکن است خود را مکانیکی، در رؤیا، یا جدا از بدن حس کند. مثلاً فکر می‌کند وقتی راه می‌رود خودش، خودش را نگاه می‌کند.
برخی از افراد ممکن است در یک دوره ای مسخ شخصیت و یا مسخ واقعیت را تجربه کنند. اما زمانی که این احساسات باقی بماند و یا هرگز به طور کامل از بین نرود ، اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت در نظر گرفته می‌شود. این اختلال در افرادی که تجربه آسیب دیدگی داشته باشند، شایع تر است.
اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت می تواند شدید باشد و ممکن است روابط، کار و دیگر فعالیت‌های روزانه را تحت تأثیر قرار دهد.
درمان اصلی برای اختلال مسخ – مسخ واقعیت، روان درمانی است، اگر چه گاهی اوقات دارو نیز تجویز می‌شود.
ملاک‌های تشخیصی DSM5 برای اختلال مسخ شخصیت
A وجود تجربه مکرر و مداوم از مسخ شخصیت، مسخ واقعیت یا هردو.
۱) مسخ شخصیت: تجاربی از احساس غیر واقعی بودن و جدایی از خود، یا اینکه فرد به عنوان یک ناظر خارجی افکار، احساسات، هیجانات بدن یا فعالیت‌های خود را مشاهده می‌کند.
۲) مسخ واقعیت: تجارب غیرواقعی بودن و جدا شدن از محیط اطراف. مثلا افراد یا اشیا غیرواقعی به نظر می‌رسند.
B. علایم باعث ناراحتی بالینی قابل توجه یا اختلال در عملکرد اجتماعی و شغلی می‌شود.
C. اختلال ناشی از اثرات فیزیکی یک ماده یا شرایط پزشکی نیست.
D. این اختلال با اختلالات روانشناختی دیگر مثل اسکیزوفرنی، هراس، افسردگی اساسی، تنیدگی،توضیح داده نمی‌شود.
سبب شناسی اختلال مسخ شخصیت و مسخ واقعیت
در رابطه با عوامل زمینه ساز این اختلال اطلاعات اندکی در دست است. این اختلال معمولاً با یک حمله اضطرابی حاد آغاز می‌شود به عبارت دیگر، این اختلال پس از تحمل استرس خسته کننده روانشناختی مشاهده شده است.
از عوامل روانپویشی می توان به گسیختگی ایگو اشاره کرد.
یا به عبارتی این اختلال را به عنوان پاسخ عاطفی در دفاع از ایگو دانست. در نظریات عصبی – زیستی به یکی از گیرننده های گلوتامات که نقش محوری در پیدایش اختلال مسخ شخصیت/مسخ واقعیت دارد، قویا اشاره شده است.
علت دقیقی برای اختلال مسخ شخصیت مسخ واقعیت وجود ندارد. گرچه، به نظر می‌رسد ارتباطی بین عدم توازن مواد شیمیایی خاص مغز (انتقال دهنده‌های عصبی) و ترس وجود دارد و منجر به این اختلال می‌شود.
نشانه‌های اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت ممکن است مربوط به:
• ترومای دوران کودکی، مانند سوء استفاده کلامی یا احساسی و یا شاهد خشونت خانگی
• بزرگ شدن با والدین روانشناختی
• خودکشی یا مرگ غیر منتظره یکی از دوستان نزدیک یا اعضای خانواده
• استرس شدید، مانند مشکلات مالی و یا مربوط به کار
• ضربه شدید، مانند تصادف
همه گیری شناسی اختلال مسخ شخصیت
مسخ شخصیت به عنوان تجربه ای اتفاقی در زندگی هر کس پدیده‌ای شایع بوده و لزوماً بیمار گونه نیست مطالعات بروز حاکی است که مسخ شخصیت گذرا ممکن است در ۷۰% جمعیت کلی بدون تفاوت محسوس بین مرد و زن مشاهده شود.
برای کودکان در مراحل دست یابی به خود شناسی و در بالغین پس از سفر به سرزمین‌های غریب و تجربه احساس موقتی غیرواقعی بودن پدیده نادری نیست.
اطلاعات در مورد همه گیر شناسی مسخ شخصیت در ابعاد بیمارگونه کم است در چند مطالعه جدید مسخ شخصیت در زن‌ها حداقل دو بار بیشتر از مردها مشاهده گردید و ندرتاً در افراد بالای ۴۰ سال دیده شده است.
به طور کلی نیمی از همه بزرگسالان حداقل قسمتی از طول عمر خود مسخ شخصیت و واقعیت را تجربه کرده‌اند. با این حال نشانه‌ها مطابق با معیارهای کامل این اختلال نیست. شیوع در آمریکا حدود ۲ درصد است. و نسبت جنسیتی آن در زن و مرد مساوی است.
- اختلال افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- اختلال شخصیت دوری جو
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت وسواسی-جبری
درمان اختلال مسخ شخصیت مسخ واقعیت
- داروها
در حالی که داروی خاصی برای درمان اختلال مسخ شخصیت-مسخ واقعیت تأیید نشده است ،اما برخی از داروها یی که برای درمان افسردگی و اضطراب استفاده می شود ممکن است برای این اختلا نیز مؤثر واقع شود .برخی از این داروها عبارتند از : فلوکستین(Prozac)، کلومیپرامین(Anafranil) و کلونازپام(Klonopin).
درمان اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت در درجه اول مشاوره با یک روان پزشک و گفتار درمانی است. با این حال، گاهی اوقات مصرف دارویی ممکن است به برنامه درمانی اضافه شود.
- مشاوره روانشناسی :
مشاوره روانشناسی در درک اینکه چرا مسخ شخصیت و مسخ واقعیت رخ می‌دهد، کمک می‌کند و به شما در بدست آوردن کنترل علائم به طوری که آنها از بین بروند نیز کمک می‌کند. - این دو تکنیک هایی شامل شناخت رفتار درمانی و درمان روان پویشی می‌شود.
اختلال مسخ شخصیت / مسخ واقعیت به انواع روان درمانی‌ها در بعضی افراد مقاوم است. مانند شناخت درمانی، روانپویشی، شناختی-رفتاری، هیپنوتیزم و حمایتی، با این حال این دسته از افراد به راهبردهای مدیریت استرس، فنون توجه برگردانی، کاهش تحریک‌های حسی، آموزش آرام سازی عضلانی و فعالیت جسمانی تا حدودی پاسخی مفید داده‌اند.
این اختلال پس از تجربیات آسیب زا یا مسمومیت، اغلب پس از رفع این شرایط به طور خود به خود فروکش می‌کند.
این اختلال اگر همراه با اختلالات خلقی، روانپریشی و اختلالات اضطرابی باشد، معمولاً با درمان قطعی برطرف می‌شود.
اختلال مسخ شخصیت/مسخ واقعیت سیری دوره‌ای، عودکننده و یا مزمن دارد. این بیماران دچار تخریب جدی در تمام زمینه‌ها می‌شوند. سن توسط شروع این اختلال در اکثر موارد اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی می‌باشد.
در صورتیکه در زمینه مسایل مربوط به اختلال مسخ شخصیت یا مسخ واقعیت نیاز به مشاوره روانشناختی دارید می‌توانید از خدمات دپارتمان بزرگسالان کلینیک اعصاب و روان هیربد بهره ببرید.
منبع:
- راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی ویرایش ۵, DSM-۵
- خلاصۀ روان پزشکی کاپلان و سادوک بر اساس DSM-5