آسیبهای روانی در کودکان میتواند منجر به شکلگیری یک چرخهی کودک آزاری گردد. آزار با یک چرخه به وجود میآید. کودک در سنین کم تحت آزار قرار میگیرد و نیازهای عاطفی و روانیاش نادیده گرفته میشود. در بزرگسالی، فرد برای کنار آمدن با آسیبهای دوران کودکیاش به اذیت کردن خود و دیگران روی میآورد و با آسیب رساندن به غیر، آزار را برای همیشه حفظ میکند. به این ترتیب این رفتار به یک چرخه بدل میشود. یکی از اهداف رواندرمانی پایان دادن به زنجیره آزار «کودک درون» و «کودک فعلی» است.
دربارهی کتاب رهایی از وابستگی روانی
«کودکان بالغ» اصطلاحی است که نویسنده کتاب «رهایی از وابستگی روانی» به دفعات استفاده کرده است. این مفهوم در «مقابل کودک درون» قرار میگیرد. کتاب رهایی از وابستگی درونی مانند یک نقشه راه است و در 18 فصل به نگارش درآمده است. نویسندگان در سه فصل اول کتاب به تعریف و توضیح مفهوم وابستگی روانی پرداختهاند. علاوه بر آن، لوری و جاناتان وایز به مسائل اساسی درمان اشاره میکنند که هر روانکاوی در جلسات خود با آنها روبهرو میگردد. در فصل چهار تا هفتم ابتدا به تحلیل مبادلات تم و پاسخ به اساسی ترین سوالات کودک درونی پرداخته میشود. سپس بر اساس هر مشکل یک هدف به منظور درمان تعریف میگردد. الگوهایی درک احساسات در فصل 8 آغاز میشود و تا پایان فصل 15 ادامه پیدا میکند . در این فصول خشم و اندوه کودک درون تعریف میگردد و برای هر احساس یک نقشه راه توصیف میشود. در فصل 9 مشکلات روزمره فرد که وابسته به دوران رشد اون بود است بررسی میگردد. در هر مرحله کمبودهای دوران کودکی و عملکرد فعلی فرد بالغ تشخیص داده میشود و درمانهای مخصوص به آن ارائه میگردد. انتهای کتاب به تصمیم گیری دربارهی به کاربردن اطلاعات جدید فرد در طول دورهی درمان اختصاص دارد. در واقع این تصمیمها با تصمیمهای قبل از شروع درمان مقایسه میگردد. درمان زمانی به پایان میرسد که مراجعه کننده یاد بگیرد خود را دوست داشته باشد و خود را مورد تقدیر قرار دهد.
مبادلات تم چیست؟
برای درمان وابستگی روانی به داشتن یک نمونه سالم نیاز است. فرد سالم کسی است که از نیازها و احساساتش به خوبی آگاهی دارد. و در راستای آن دست به اقدام میزند. عمل او 3 جنبه را در بر میگیرد:
- نیازها و احساسات خودش
- نیازها و احساسات دیگران
- واقعیتهای موجود و شرایط
نها آن دست ب به اقداآتتحلیل مبادلات یک روش قابل اطمینان برای تشخیص نمونه سالم در اختیار قرار میدهد. تم 3 بخش اساسی در مورد شخصیت انسان ارائه میدهد:
- حالت نفسانی والد:به مجموعهای از قوانین، ارزشها، الگوهای رفتاری نوازشگر و کنترل کننده است که از والدین و سایر چهرههای قدرتمند فرا گرفته میشود.
- حالت نفسانی بالغ:خش منطقی و حل کننده مسائل شخصیتی انسان است و وظیفهی جمعاوری اطلاعات و و برآورد احتمالات از آن اطلاعات است.
- حالت نفسانی کودک: این بخش با احساسات و عواطف سر و کار دارد و مترادف کودک درون است
کودک درون و کودک بالغ
اغلب افراد به طور تصادفی و در یک لحظه با کودک درون خود روبهرو میشوند. این حالت زمانی پیش میآید که رفتار و احساسات آنها درست مانند یک کودک 5 ساله میشود. اگرچه برگشت به دوران کودکی برای شخص به شکل غیر ارادی رخ میدهد، اما کاملا مرتبط با خاطرهای در دوران کودکی اوست و از تجربیاتش نشات میگیرد. کودک درون بر اساس نظریات اریک برن، حالت نفسانی کودک نامیده میشود. در این حالت، کودک از یک الگوی ثابت پیروی میکند. این الگوی آگاهانه بر اساس تفکرات و تجربیات دوران کودکی شکل میگیرد.
آزار کودکان و نادیده گرفتن آنها یکی از مشکلات شایع در بین خانوادههاست. گاهی اوقات آزارها و رها کردن توسط والدین آغاز میگردد. در چنین شرایطی کودکان با انواع احساسات سرکوب شده رشد پیدا میکنند. احساس گناه دائمی و عدم توجه به احساسات خود نیز یکی دیگر از مشکلات رایج در بین کودکان بالغ است. اگرچه افراد بالغ میشوند اما آسیبهای روانی ناشی از دوران کودکی با آنها باقی میماند و به یک زنجیره کودک آزاری تبدیل میگردد.
لاری وایس روانشناس و نویسندهای سرشناس
لاری وایس روانشناس، مشاور ازدواج، نویسنده و سخنران برجسته و بین المللی است. او متولد 1939 است و بیش از 40 سال از عمر خود را صرف مطالعه، پژوهش و تدریس مهارتهای اساسی در روابط کرده است. لاری وایس در سال 1960 با جاناتان وایس ازدواج کرد. آن دو همکاری خود را از سال 1972 با یکدیگر آغاز کردند. لاری موسسه روانشناسی خود را ابتدا در آمریکا تاسیس و فعالیت خود را در 12 کشور دیگر ادامه داد. او علاوه بر تمرکز بر ارائهی مشاوره به زوجین، در زمینه کودکان درمانی، بازی درمانی و مشاوره والدین نیز فعالیت دارد. اولین کتاب لاری وایس تحت عنوان «رهایی از وابستگی روانی: هرگز برای بازیابی کودک شاد شما دیر نیست» با همکاری جاناتان وایس در سال 1988 منتشر شد. این کتاب توسط پروین عظیمی (قاسم زاده) ترجمه شد و انتشارات نشر نو آن را در سال 1386 در 238 صفحه منتشر نمود.
از دیگر آثار این مترجم میتوان به کتابهای «شکوفایی خلاقیت کودکان و بزرگسالان»، «کتاب قدرت عشق و اطلاعات تحلیل مبادلات در قرن ۲۱» و «من خوب نیستم، تو خوبی» اشاره کرد.
در بخشی از کتاب رهایی از وابستگی روانی میخوانیم
تصمیمات اولیه در مورد پذیرش مسئولیت در قبال مشکلات خانواده
«کودکان بالغ» زمانی تصمیم گیری کرده اند که برای پذیرش مسئولیت در قبال مشکلات خانواده بسیار کوچک بودند. آنها خود را از طریق کنترل سخت و آزار«کودک درونی» تنبیه می کنند زیرا خود را «علت» این مشکلات می دانند. در نتیجه از دید «کودک درونی» او فردی نالایق و بد است. از نقطه نظر «کودک درونی» آگاهی از یک مسئله یا یک نیاز دلیلی برای سرزنش و انتقاد است نه تلاش برای حل مشکل.
کالی معتقد است سزاوار رها شدن است زیرا«باعت»آزار دیدن مادرش شده است. جنی(و بسیاری از سایر کودکان بالغ) معتقد است «کودک درونی» او بد است زیرا احساس عصبانیت می کند و نیاز به نوازش دارد. مارجی معتقد است سزاوار کتک خوردن به وسیله همسرش است زیرا شام را سرموقع حاضر نکرده است. کن پیوسته خود را به خاطر کامل نبودن سرزنش می کند، یک ویژگی مشترک«کودکان بالغ».
سختی حل مسئله درباره برآوردن نیازها
حل مسئله برآوردن نیازها بسیار سخت است زیرا در مورد بسیاری از«کودکان بالغ» احساسات. باورها و روشهای آنها نقش اساسی در درک تحریف شده از حقیقت دارند. سعی در صحبت کردن درباره آن ها مانند سعی در بحثت درباره آب با ماهی است که جزء لاینفک یکدیگر می باشند.
برتا براین باور بود که درخواست. از یک مقام بالا برای تغییر دادن چیزی بی فایده. غیرممکن و خطرناک است. او در کودکی یاد گرفته بود که باید از پدر و برادران بزرگش اطاعت کتد تا مورد آزارهای مکرر آنها قرار نگیرد. در بزرگسالی او یا با هرآنچه که هرکس (از جمله درمانگران او) می خواست انجام دهد موافقت می کرد یا کنار میرفت. او سعی میکرد هرآنچه را که «تصور می کرد» ما می خواهیم. انجام دهد. به جز دعوت مکرر برای بیان آرزوهایش.