آیا تاکنون شنیده‌اید که چشم‌های آبی رنگ کودکی به قهوه‌ای تبدیل شده است؟ برای دانستن اینکه تغییر رنگ چشم در چه سنی رخ می‌دهد و دلیل آن چیست، مقاله زیر را بخوانید.
آیا رنگ روشن چشم‌های کودک شما، همین طور باقی می‌ماند؟ آیا وقتی بزرگ شد، چشمانش همانند پدرش آبی خواهد بود؟ یا چشمانش شبیه مادرش قهوه‌ای میشود؟ چرا آخرین کودکتان، چشمهایی تیره‌تر از برادران و خواهران بزرگ‌ترش دارد؟ اصلا چرا رنگ چشم کودک عوض میشود؟ برای دانستن دلیل و زمان تغییر رنگ چشم به خواندن ادامه دهید.
چرا رنگ چشم عوض میشود؟
هنگامی که کودکان (به خصوص کودکان با پوست روشن) به دنیا می‌آیند، چشمانشان روشن است چرا که مقدار ملانین آنها کم است. ملانین نوعی رنگدانه است که باعث رنگی شدن چشم و پوست و مو میشود. مقدار ملانین موجود در عنبیه (بخش رنگی چشم) رنگ چشم را تعیین می‌کند. وراثت عامل تعیین کننده‌ی مقدار ملانین (رنگدانه) بدن یک شخص است. دی‌ان‌ای دریافت شده توسط شما و همسرتان، مشخص می‌کند که آیا رنگ چشم کودک شما آبی است یا قهوه‌ای یا سبز یا رنگی دیگر. نوزاد شما ممکن است با چشمانی آبی رنگ به دنیا بیاید (در برخی موارد، وقتی که نوزاد در رحم قرار دارد، ملانین تولید نمی‌شود یا مقدار آن خیلی کم است) اما پس از تولد، نور باعث تحریک تولید ملانین میشود و این دلیل تغییر رنگ یا تیره شدن چشم پس از تولد است. باید توجه شود که رنگ خود ملانین موجب رنگی شدن چشم نمی‌شود؛ در واقع هیچ رنگدانه‌ی آبی یا سبز یا عسلی در چشم وجود ندارد. تنها رنگدانه‌ای که در چشمانمان داریم، قهوه‌ای است، در حقیقت، میزان این رنگدانه است که رنگ و روشنی چشم ما را تعیین می کند.
سوال ساده است: اگر پدر چشمان قهوه‌ای داشته باشد و مادر هم چشمانش قهوه‌ای باشد، آیا رنگ چشم کودکشان هم همین رنگ خواهد بود؟ نه لزوماً. چندین ژن در تعیین رنگ چشم دخالت دارند. حتی اگر رنگ چشم پدر و مادر قهوه‌ای باشد، این احتمال وجود دارد که فرزندی با چشم آبی رنگ به دنیا بیاورند و این در صورتی است که در ساختار ژنتیکی والدین، ژن‌هایی برای چشمان آبی وجود داشته باشد. اما چگونه ممکن است که پدر یا مادری دارای ژن‌هایی از یک رنگ دیگر باشند؟ بله، از طریق پدر بزرگ یا مادر بزرگ. رنگ چشم یک کودک فقط به رنگ چشم پدر یا مادرش بستگی ندارد؛ بلکه به رنگ چشم اجدادش هم وابسته است. بنابراین اگر دیدید که رنگ چشم کودکان با شما فرق دارد، دلیلش را باید در یکی از اجداد کودک جستجو کنید.
حتی اگر با نمودارها یا فرمول‌هایی برای تعیین رنگ چشم فرزندان مواجه شدید، فکر نکنید که این محاسبات خیلی دقیق هستند. هیچ کس، حتی پزشکان، نمی‌توانند بگویند که وقتی کودکتان بزرگ شد، رنگ چشمش چه خواهد شد. اینکه کودکتان چه بخورد یا چقدر در معرض نور خورشید قرار بگیرد، تاثیری در رنگ چشمانش نخواهد داشت. رنگ چشمان فقط و فقط به ژنتیک بستگی دارد. اما متولد شدن کودک با چشمان قهوه‌ای به این معنی است که او از همان بدو تولد دارای مقدار ملانین تعیین شده توسط کدهای ژنتیکی‌اش، است و بنابراین چشمانش دیگر تغییر رنگ نمی‌دهد.
تغییر رنگ چشم در چه سنی اتفاق می‌افتد؟
معمولاً بیشترین تغییرات را در 6 تا 9 ماه پس از تولد خواهید دید. طی چندین هفته یا ماه، ممکن است متوجه شوید که چشمان کودکتان دارد تیره‌تر میشود. این تغییر آنقدر تدریجی است که احتمالاً متوجه آن نمی‌شوید تا اینکه، ناگهان یک روز کودکتان از خواب بیدار میشود و شما را با رنگ چشمانش شگفت زده خواهد کرد! بیشتر کودکان در ۱۲ ماهگی رنگ دائمی چشمانشان را کسب کرده‌اند اما چشمان برخی کودکان حتی تا سن ۶ سالگی هم تغییر می‌کند اگرچه این حالت نادر است و این تغییر، یک شبه رخ نمی‌دهد.
علا‌ئم هشدار دهنده و آنچه که باید بدان توجه کنید
به طور کلی، تغییر رنگ چشم کودک شما، تأثیری بر بینایی او ندارد و این موضوع ارتباطی با مشکلات مربوط به چشم ندارد. اما اگر تنها یکی از چشمان تغییر رنگ داد یا در آنها حالت ابری ایجاد شد (آب مروارید) به یک متخصص چشم پزشکی مراجعه کنید.
اگر به تغییرات رنگ چشم علاقه‌مند هستید، مقاله‌ی شش دلیل تغییر رنگ چشمها را بخوانید.