دهان برخی از زنان در دوران بارداری بزاق بیشتری تولید می‌کند. ترشح بزاق ممکن است هنگام تهوع بیشتر شود. میزان ترشح بزاق برخی زنان آن‌قدر زیاد است که باید آن را از دهانشان خارج کنند. ترشح بزاق بیش از حد را پتیالیسم (ptyalism) یا سیالوره (sialorrhea) می‌نامند. افزایش ترشح بزاق اگرچه ممکن است کمی آزاردهنده باشد اما در دوران بارداری موضوعی طبیعی است و تأثیری در سلامت جنین شما ندارد. در این مطلب با دلایل ترشح زیاد بزاق و روش‌های بهبود آن آشنا شوید.
دلایل ترشح زیاد بزاق
افزایش ترشح بزاق ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی بدن در دوران بارداری باشد. داشتن حالت تهوع شاید باعث شود که برخی از زنان کمتر آب دهان خود را قورت بدهند و این موضوع می‌تواند منجر به جمع شدن بزاق بیشتری در دهان شود. این عارضه در زنانی رایج‌تر است که از ویار بارداری یا حالت تهوع شدید رنج می‌برند. در شرایط طبیعی، غدد بزاقی شما حدود یک لیتر و نیم در روز، بزاق تولید می‌کند اما به علت بلع پیوسته و ناخودآگاه معمولاً متوجه آن نمی‌شوید، بنابراین اگر ناگهان بزاق زیادی در دهانتان احساس کنید، ممکن است به علت ترشح بیشتر یا کاهش بلع یا ترکیبی از این دو باشد.
سوزش معده یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است که می‌تواند دلیل افزایش ترشح بزاق باشد. شیرۀ معده اسیدی است و زمانی که به بالا برگردد، انتهای مری را تحریک می‌کند که به آن سوزش معده می‌گویند. در این حالت، سنسورهای اسید در انتهای مری تحریک می‌شود تا بزاق بیشتری تولید شود، چون به دلیل وجود بی‌کربنات در بزاق که ماده‌ای قلیایی است، اثر اسید برگشتی معده خنثی می‌شود. بزاق عملکردهای مهم دیگری نیز دارد از جمله نرم کردن دهان و تولید آنزیم‌هایی که به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین حاوی پروتئین‌هایی با خواص ضدویروسی، ضدقارچی و ضدباکتریایی است که به حفظ سلامت دهان و دندان کمک می‌کند. سایر محرک‌ها مانند دود سیگار نیز ممکن است ترشح بزاق را افزایش دهد. مواردی مانند پوسیدگی دندان و سایر عفونت‌های دهانی نیز ممکن است باعث افزایش ترشح بزاق شود.
روش‌های برطرف کردن بزاق زیاد
اگر از مشکل افزایش ترشح بزاق رنج می‌برید، بهتر است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا برای یافتن دلیل و درمان آن اقدام کند. اگر سیگار می‌کشید، این موضوع دلیل دیگری برای ترک آن است. اگر در ترک کردن سیگار ناتوان هستید، برنامۀ مشخصی جهت ترک تدریجی برای خود تهیه کنید. اگر مدت زیادی است که به دندان‌پزشکی نرفته‌اید، بهتر است برای معاینه اقدام کنید. ممکن است رعایت موارد زیر در کاهش ترشح بزاق به شما کمک کند:
- دندان‌هایتان را مسواک بزنید و چندین مرتبه در روز از دهان‌شویه استفاده کنید.
- در وعده‌های بیشتر و با حجم کمتر و حساب‌شده غذا بخورید و از خوردن غذاهای شور بپرهیزید.
- زیاد آب بنوشید و یک بطری آب همراه داشته باشید تا بتوانید مرتب آب مزه‌مزه و دهانتان را تر کنید.
- آب‌نبات بمکید یا آدامس بدون شکر بجوید. این امر به ترشح کمتر بزاق کمک نمی‌کند، اما قورت دادن بزاق تولیدشده را آسان‌تر می‌کند. از آب‌نبات‌ها و آدامس‌های ترش بپرهیزید، زیرا ترشح بزاق را بیشتر می‌کند.
اگر می‌توانید بزاق اضافه را قورت بدهید. اگر قورت دادن باعث احساس تهوع شما می‌شود، آب دهان را در دستمال کاغذی یا درون یک ظرف مخصوص تخلیه کنید، اما توجه داشته باشید که در این حالت باید آب بیشتری بنوشید تا دچار کمبود آب نشوید. برای بسیاری از زنان، این موضوع آزاردهنده است اما این مشکل اغلب مثل تهوع، در اواخر سه ماهۀ اول کمتر می‌شود یا به کلی از بین می‌رود، هرچند گاهی ممکن است در تمام دوره بارداری همراه شما بماند.