توصیف پلنگ
نویسنده : نازنین رحمانی | زمان انتشار : 18 بهمن 1399 ساعت 14:42
پلنگ (نام علمی: Panthera pardus) جانوری از خانوادهٔ گربه‌ایان و بعد از پلنگ برفی کوچک‌ترین گونه در میان پنج گونه گربهٔ بزرگ در سردهٔ پلنگ‌مانندها[۳] است که ببر، شیر و جگوار به ترتیب سه گونه بزرگ‌تر آنند.[۴]
زیستگاه پلنگ در گذشته از آفریقای جنوبی تا کره را در بر می‌گرفت و این جانور در سراسر آفریقا و جنوب آسیا پراکنده بود. اما تخریب زیستگاه و شکار، قلمرو این جانور را به شدت کاهش داده و امروزه بیشترین تراکم پلنگ‌ها در آفریقای جنوب صحرا است. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست این جانور را با توجه به کاهش جمعیت و کاهش محدودهٔ زندگی آن در فهرست گونه‌های «در مرز تهدید به انقراض» قرار داده‌است. با این همه اما جمعیت پلنگ از جمعیت دو خویشاوند نزدیکش یعنی شیر و ببر بیشتر است و وضعیت حفاظتی بهتری دارد.
مشخصات[ویرایش]
پلنگ در مقایسه با دیگر گربه‌سانان پاهایی کوتاه، بدنی کشیده و جمجمه‌ای بزرگ دارد. موفقیت بالای این گونه در حیات وحش تا حدی به قابلیت‌های شکارگری فرصت‌طلبانه‌اش، انطباق‌پذیری‌اش با زیستگاه‌های مختلف، امکان دویدن با سرعت ۵۸ کیلومتر در ساعت، توانایی بی‌نظیرش در بالارفتن از درخت حتی در حالی که لاشهٔ بزرگی را با خود حمل می‌کند و همچنین توانایی شناخته‌شده‌اش در حرکت پنهانی مربوط می‌شود. پلنگ بعد از جگوار، دومین گربه بزرگ است که می‌تواند شکارهایی بزرگ‌تر از جثه خودش را به بالای درخت بکشاند.[۵]
پلنگ تقریباً از هر جانوری که بتواند شکار کند تغذیه می‌کند و زیستگاه مطلوب او نیز از جنگل‌های بارانی تا نواحی بیابانی متغیر است. از حشراتی چون سوسک و ملخ تا بزرگ‌ترین پستانداران در فهرست طعمه‌های او قرار دارند و در صورت پیدا نکردن شکار لاشه‌خواری هم می‌کنند. اما شکار اصلی آنها پستانداران متوسط جثه (وزن بین ۲۰ تا ۸۰ کیلو) است. بزرگ‌ترین شکاری که از یک پلنگ ثبت شده شکار یک گاو کوهی معمولی ۹۰۰ کیلویی به دست یک پلنگ نر آفریقایی بوده‌است. اما آنها هم معمولاً به سراغ جانوران بسیار بزرگ نمی‌روند.
پلنگ‌ها مثل بیشتر گربه‌سانان دیگر زندگی انفرادی دارند و فقط در فصل جفت‌گیری کنار هم هستند. آنها قلمرویی را برای خود مشخص کرده و به شدت برای حفظ آن تلاش می‌کنند. قلمرو پلنگ‌های نر بین ۳۰ تا ۷۸ کیلومتر مربع و قلمرو پلنگ‌های ماده، حدود ۱۵ کیلومتر مربع گزارش شده‌است. در یک مطالعه در نامیبیا قلمروهای بسیار وسیع تا حد ۳۰۰ کیلومتر مربع گزارش شده‌است. ممکن است قسمتی از قلمرو پلنگ‌های نر و ماده با یکدیگر مشترک باشد. در یک مطالعه در ساحل عاج مشخص شد که قلمرو یک پلنگ ماده کاملاً داخل قلمرو یک پلنگ نر است اما تداخل در قلمرو پلنگ‌های هم‌جنس به هیچ وجه اتفاق نمی‌افتد.
دوره بارداری پلنگ ماده تقریباً سه ماه به طول می‌انجامد و جانور پس از این مدت در غار یا بین درخت‌ها یا زیر سایبان سنگ‌ها و صخره‌ها دو یا سه بچه که ابتدا چشم‌هایشان جایی را نمی‌بیند به دنیا می‌آورد. توله‌های پلنگ از چهار ماهگی از شیر گرفته می‌شوند.
پلنگ‌ها در اکثر مناطق با شکارچیان دیگری همچون ببر، شیر، کفتار راه‌راه و کفتار خال‌دار، خرس قهوه‌ای، گرگ، سگ وحشی آسیایی و سگ وحشی آفریقایی و یوزپلنگ هم‌بوم هستند و رقابت بین‌گونه‌ای میان آنها وجود دارد. در این شرایط ممکن است آنها طعمه همدیگر را بدزدند یا توله‌های همدیگر را بکشند اما معمولاً با انتخاب نوع شکارهای متفاوت و پرهیز از مناطق اصلی محل حضور شکارچیان دیگر از درگیری اجتناب می‌کنند. شدیدترین رقابت در مناطقی است که پلنگ و ببر زیستگاه مشترکی دارند. در این شرایط معمولاً پلنگ‌ها به سراغ طعمه‌های کوچک‌تر می‌روند و در مناطقی که ببر جمعیت بیشتری دارد جمعیت پلنگ کمتر است. پلنگ به صورت انفرادی زندگی می‌کند و در مناطقی که احساس آرامش داشته باشد، روز و شب در حال فعالیت است؛ ولی در جاهایی که احساس خطر کند، شب‌ها، آن هم با احتیاط ظاهر می‌شود. پلنگ‌ها دارای قلمرو می‌باشند و آن را به وسیلهٔ ادرار خود مشخص می‌کنند. در شرایط عادی پلنگ آرام و با وقار حرکت می‌کند ولی به راحتی می‌تواند سرعت خود را به ۶۰ کیلومتر در ساعت افزایش دهد. پلنگ قادر است شش متر به صورت افقی و سه متر به حالت عمودی بپرد.[۶]
زیرگونه‌ها[ویرایش]
هشت زیرگونهٔ زنده از پلنگ در سراسر دنیا وجود دارد:
- پلنگ آفریقایی (P. pardus pardus)، آفریقای جنوب صحرا - پرشمارترین زیرگونه پلنگ
- پلنگ هندی (P. pardus fusca)، شبه‌جزیره هند - دومین زیرگونه پرجمعیت پلنگ
- پلنگ عربی (P. pardus nimr)، شبه‌جزیره عربستان
- پلنگ هندوچینی (P. pardus delacouri)، جنوب شرق آسیا
- پلنگ جاوه (P. pardus delacouri)، جاوه، اندونزی
- پلنگ شمال چینی (P. pardus japonensis)، شمال چین
- پلنگ ایرانی (P. pardus saxicolor)، آسیای میانه، قفقاز و ایران
- پلنگ سری لانکایی (P. pardus kotiya)، سری لانکا
- پلنگ آمور (P. pardus orientalis)، خاور دور روسیه، شبه‌جزیره کره و شمال شرقی چین - نادرترین زیرگونه پلنگ
گربه‌سان دیگری به نام پلنگ برفی با نام علمی Uncia uncia نیز وجود دارد که با وجود شباهت ظاهری با پلنگ یک گونه مستقل محسوب می‌شود.
یک پلنگ روی درخت استراحت می‌کند.
نگارخانه[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Late Pliocene
- ↑ Pleistocene
- ↑ Panthera
- ↑ www.mizanonline.com https://www.mizanonline.com/fa/news/599516/جگوار-چه-حیوانی-است-تفاوت-جگوار-و-پلنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۱۰.
- ↑ Nowak, R. M. (2005). Walker's carnivores of the world. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. pp. 264–268. ISBN 9780801880339.
- ↑«نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۱۷.
- {{یادکرد وب| نشانی = http://en.wikipedia.org/w
پیوند به بیرون[ویرایش]
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پلنگ در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
| معنای پلنگ را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید. |
منبع: fa.wikipedia.org