فرضیه اصلی و فرعی
نویسنده : نازنین رحمانی | زمان انتشار : 01 آبان 1400 ساعت 17:37
یکی از پرتکرارترین سوالات پژوهشگران در آغاز و حتی در ادامه راه پژوهش نحوه نوشتن فرضیه در پژوهش های علمی است. فرضیه یکی از اساسی‌ترین ارکان پژوهش می‌باشد که پژوهشگر در ابتدای پژوهش می‌بایست در پاسخ به سوال پژوهش آنها را ارایه کند. به زبان ساده، وقتی شما در منزلتان اثر رطوبتی در سقف و دیوار خانه می‌بینید فورآ شروع به گمانه‌زنی می‌کنید. احتمال دارد لوله آب طبقه فوقانی ترکیده است، یا سیتم لوله کشی منزل خودتان دچار مشکل شده است و احتمالات دیگر. همین گمانه زنی‌ها در زبان علم به نام فرضیه شناخته می‌شود. در مرحله اول شما مشکلی را تشخیص داده‌اید (اثر رطوبت بر دیوار و سقف) و در مرحله دوم فرضیاتی درباب علت و دلایل احتمالی حادثه مطرح می‌کنید که بعد از مطرح نمودن این فرضیات، یک به یک هریک از آنها مورد آزمون گذاشته شده و رد یا تایید می‌شوند. در حقیقت ما یک تحقیق بنیادی انجام داده‌ایم و چه بسا در طول یک ماه یا یکسال به صورت ناخودآگاه چندین پژوهش مشابه بنیادی و کاربردی انجام می‌دهیم. در این مطلب به ذکر نکاتی در باب نحوه نوشتن فرضیه در پژوهش های علمی ذکر می‌کنیم. دقت نمایید که فرضیات در پژوهش‌های بنیادی و کاربردی تاحدودی با یکدیگر متفاوت هستند اما مفهوم و اساس آن یکسان است؛ و اینکه در این مطلب فقط بخشی از نکات ضروری مورد نظر در طراحی فرضیات ذکر می‌شود و امیدواریم در همین مقدار نیز بتوانیم به پژوهشگران عزیز کمک نماییم. با وب سایت چاپ مقاله اوج دانش همراه باشید.
فرضیات بر اساس تشخیص مشکل ارایه می‌شوند و هرگونه اشتباه در تشخیص مشکل باعث خواهد شد تا فرضیات ارایه شده نیز با ایراد مواجه شود و در نهایت تمامی نتایج پژوهش غیرکاربردی و اشتباه باشد. بر همین اساس است که گفته می‌شود در انتخاب عنوان پژوهش که همان تشخیص مشکل است دقت لازم را داشته باشید و پیشینه پژوهش را خوب مطالعه نمایید. در زیر ما به ذکر یک مثال پرداخته‌ایم. در گام اول موضوع پژوهشی ارایه شده است و در مرحله بعدی فرضیات پژوهش متناسب با آن ذکر شده است.
موضوع پژوهش: بررسی اثر بخشی آموزش مداخله مثبتگرایی گروهی بر شادکامی و امید دانش آموزان منطقه ۵ شهر تهران
برای نوشتن فرضیه دقیق به این موضوع پژوهشی نیازمند آن هستیم که در گام اول متغیر مستقل و وابسته را تشخیص دهیم. متغیر مستقل در این موضوع پژوهشی عبارت است از درمان مثبت گرایی گروهی، و متغیر وابسته عبارت است از دو متغیر که شادکامی و امید می‌باشند. بنابراین، پژوهشگر در این پژوهش می‌خواهد دو متغیر را در دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران بررسی نماید.
فرضیه اصلی این پژوهش:
مداخله مثبتگرایی گروهی بر درمان شادکامی و امید دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
فرضیه اصلی در این پژوهش با اندکی تغییری در عنوان پژوهش انجام می‌شود. اما در نگارش فرضیات فرعی بحث تا حدودی متفاوت است. فصل چهار پایان نامه یا بخش نتایج مقاله در حقیقت بر اساس فرضیات فرعی انجام می‌شوند. در پزوهش‌هایی که در انها دو متغیر وابسته وجود دارد (مانند شادکامی و امید) نمی‌توان فرضیه اصلی را مدنظر قرار داد و آن را مستقلاً تایید یا رد نمود زیرا احتمال دارد مثلاً در فرضیه فوق روش مثبت گرایی گروهی بر شادکامی تاثیرخوبی داشته باشد اما بر روی امید تاثیری نداشته باشد، بنابراین در این صورت نه می‌توان فرضیه را رد کرد و نه تایید. بنابراین اهمیت فرضیات فرعی در اینجا مشخص می‌شود. در زیر فرضیات فرعی برای این عنوان پژوهش را آورده‌ایم:
فرضیات فرعی این پژوهش:
مداخله مثبتگرایی گروهی بر شادکامی دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
مداخله مثبتگرایی گروهی بر امید دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
اکنون می‌توان هریک از فرضیات را مورد آزمون قرار داده و آنها را مستقلاً رد یا تایید نمود. همچنین، بخش بحث و نتیجه‌گیری در مقاله و پایان نامه را نیز می‌توان بر اساس همین فرضیات فرعی نگارش نمود.
اما هنوز مشکلاتی پابرجاست و می‌توان بررسی این پژوهش را دقیقتر نیز نمود. احتمال دارد هریک از متغیرهای وابسته در این پژوهش دارای سطوح یا زیرمقیاس‌هایی نیز باشند. برای مثلا احتمال دارد متغیر شادکامی در درون خود متشکل از زیرمقیاسهای مختلفی باشد. برحسب پرسشنامه‌ای که پژوهشگر انتخاب می‌کند تا شادکامی گروه نمونه را بسنجد، اگر این ابزار حاوی زیرمقیاس باشد می‌بایست این زیرمقیاس‌ها در فرضیات فرعی مطرح شوند. فرض کنید در این مثال شادکامی را با پرسشنامه شادکامی آکسفورد که ۷ زیرمقیاس دارد می‌خواهید بسنجید. در این صورت فرضیات فرعی را می‌بایست به این شکل بنویسید:
۱- مداخله مثبتگرایی گروهی بر خودپنداره دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
۲- مداخله مثبتگرایی گروهی بر رضایت از زندگی دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
۳- مداخله مثبتگرایی گروهی بر آمادگی روانی دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
۴- مداخله مثبتگرایی گروهی سر ذوق بودن دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
۵- مداخله مثبتگرایی گروهی احساس زیبایی شناختی دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
۶- مداخله مثبتگرایی گروهی بر خودکارامدی دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
۷- مداخله مثبتگرایی گروهی بر امیدواری (زیرمقیاس شادکامی) دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
در مرحله بعدی، می‌بایست فرضیات بر اساس متغیر وابسته دوم یعنی امید طراحی گردد. فرض کنیم متغیر امید در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه امید میلر سنجیده خواهد شد. پرسشنامه امید میلر زیرمقیاس ندارد و تنها یک نمره کلی از میزان امیدواری در فرد را نشان می‌دهد. بنابراین می‌توان فرضیه فرعی را به شکل زیر مطرح نمود:
مداخله مثبتگرایی گروهی بر امید دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است.
شکل فرضیه نویسی فوق صحیحترین شکل ممکنه برای نگارش فرضیات است. همانطور که مطرح شد شادکامی در این پژوهش و با توجه به پرسشنامه مورد استفاده دارای ۷ زیرمقیاس است. فرض کنید ما فرضیه را بدون توجه به زیرمقیاسهای این متغیر تدوین نموده‌ایم (به این شکل: مداخله مثبتگرایی گروهی بر شادکامی دانش‌آموزان منطقه ۵ شهر تهران تاثیرگذار است) در صورتی که ۳ زیرمقیاس این متغیر بر اثر اجرای مداخله روش مثبت گرایی بهبود یابند اما در ۴ متغیر دیگر تفاوت معناداری رخ ندهد فرضیه مزبور تایید می‌شود یا رد؟ این مشکل در طراحی چنین فرضیه وجود دارد. راه‌حل این مشکل ان است که می‌بایست مانند فوق، فرضیات بر اساس زیرمقیاسهای متغیر نوشته شود که در این صورت می‌توان مستقلاً هریک از فرضیات فرعی را رد یا تایید نمود. در بخش بحث و نتیجه‌گیری نیز می‌توان بر روی متغیرهای اصلی (یعنی شادکامی و امید) بحث و بررسی پرداخت.
+ نحوه انتخاب موضوع پژوهش و شش نکته اساسی آن
+ محاسبه آنلاین قیمت ترجمه مقالات را در نیتیو پیپر انجام دهید
منبع: www.sciencepeak.com