کهن الگوهای ایرانی

نقش مايه

پاييز 1391 , دوره  5 , شماره  12 ; از صفحه 95 تا صفحه 104 .

قادرنژاد مهدي*, الياسي بهروز

*

نگارگري ايراني هنري است که انديشه هاي فکري آن ريشه در گذشته هاي دور داشته و سه ويژگي شاخص آن يعني نوراني بودن، رنگين بودن و عدم حضور سايه بر اساس تفکري ازلي و کهن شکل گرفته و همواره تکرار شده است. اين نکات را مي توان مطابق با انديشه کهن الگويي يونگ دانست و بر آن اساس تحليل کرد. نتايج مطالعات نشان مي دهند که نور يا به قول سهروردي «نورالانوار»، محور انديشه ايرانيان از گذشته هاي بسيار دور بوده و در زمان هاي مختلف با دين، آيين و مذهب رايج همراه شده است. انديشه نوراني، رنگ هاي نوري شفاف و بدون کدورت را به دنبال داشت که در نگارگري ايراني نمود و تجسم مي يابد و سايه در آن به عنوان بخش پست و وجه غريزي و حيواني نفس انسان حذف گرديده است. نگرش الگويي از سويي ريشه در اسطوره و ادبيات و از سوي ديگر، ريشه در دين، مذهب و آيين داشته است و حکما و انديشه وران به تبيين آن پرداخته اند و اثرات آن در نگارگري ايراني - اسلامي مشهود مي باشد، اگر چه در آراء حکما آشکارا به مبحث نگارگري پرداخته نشده است. از منظر تحليل کهن الگويي خلاقيت در نگارگري بسيار آرام اتفاق مي افتد. يعني هر نگاره، عناصر پيشين عرفان، حکمت، نگارگري ها و سنت هاي تصويري را تکرار مي کند و از سويي هم اثري بي همتا است. پژوهش حاضر به منظور بررسي سه انگاره نور، رنگ و سايه در نگارگري ايراني انجام گرديده و در اين راستا از روش تحليلي - توصيفي استفاده شده است. داده هاي ضروري تحقيق با استفاده از مطالعات کتابخانه اي به دست آمده است.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /?>

انگاره هاي ازلي (کهن الگوها)(Q2)نگارگري ايراني(Q2)نور(Q2)سايه(Q2)رنگ(Q2)

• چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
  یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
• چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
  یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
• چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
  یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
• چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
  یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

اساطیرسیر و سلوکتصوفالعرفانتشکیکموجودماهیتاصالتکهن الگوناخودآگاه جمعیآنیمافرایند فردیتسرخ کردنجایگزین چربیسوسیسارزیابی حسی

• ندارد

• نور و رنگ در نگارگري ايراني و معماري اسلامي
• طراحي در نگارگري سنتي ايران
• نگارگري ايراني
• نگارگري قديم، نگارگري جديد
• تاثير و تاثر نگارگري ايراني، غربي و هندي در امپراطوري مغولان کبير هند

• پیشینه نور و رنگ در نگارگری معماری ایرانی و هنر اسلامی
• تجلی باغ در قالی و نگارگری دوره صفوی
• حقایق رمزی، تجسم نور و رنگ با کاربست عنصر رنگ در نگارگری ایرانی، اسلامی (با تاکید بر نقاشی مکتب قزوین، دوره صفویه)
• نقش واسطه ای ادبیات فارسی بین عرفان اسلامی و نگارگری ایران
• اسطوره در نگارگری ایرانی-اسلامی و الهام بخش برای پویانمایی های ایرانی